بتپرستی، دین رایج عرب بود و به صورتهای گوناگون در میان آنان نفوذ داشت.
برخی معتقدند که پایهگذار بتپرستی در حجاز «عمرو بن لحی» بود. مینویسند: «هبل» را او از شام به مکه آورد، معروفترین خدایان کعبه هبل بود، به شکل انسان ساخته شده بود و تیرهای مقدس را که کاهن برای فال گرفتن به کار میبرد، جلوی او گذارده بودند.[1]
کلبی در کتاب «الاصنام» مینویسد: دامنهی بتپرستی تا آنجا توسعه پیدا کرد که بتهایی را به شکل حیوان و گیاه و انسان و جن و فرشتگان و ستارگان ساخته میشد و حتی سنگ را میپرستیدند.[2]
بتهای نامدار که نام آنها در قرآن آمده: «لات» در طائف به صورت سنگی چهار گوش بود و نزدیک طائف چمن و چراگاه خاصی داشت که حرم بود و قطع درخت و شکار و خونریزی در قلمروی آن روا نبود، و مردم مکه و دیگران به زیارت آن میرفتند.
«عُزّا» خدای بسیار عزیز که معادل ستارهی زهره بود، در نخله (شرق مکه) قرار داشت و بیش از سایر بتها اعتبار داشت. حرم عزا از سه درخت تشکیل شده بود و قربانی انسان هم بدان تقدیم میشد.
«منات»: قدیمیترین بتها بت منات بود که عقیده داشتند خدای قضا و قدر، به خصوص فرمان مرگ جانداران در دست اوست، و محل این بت در قدید (میان مکه و مدینه) در کنار دریا بود، و همین بت مورد احترام شدید قبیلههای ازد، اوس و خزرج بود، تا اینکه چنان که ابنکلبی نوشته، مولای متقیان7 به فرمان پیامبر6 آن را در سال دوم هجری شکست. این سه بت، خدایان مؤنث و تمثالهای ملائکه بودند!
«بعل» مظهر روح چشمهها و آبهای زیر زمین بود. در آیهی شریفه میفرماید: «آیا شما در مشکلهای خود بعل را صدا میزنید و بهترین آفریننده را ترک میکنید!؟.»[3]
[1] . محمّد خاتم پیامبران، ص 42.
[2] . همان جا.
[3] . سوره صافات، آیات 19 تا 23.