جهاد در لغت از ریشه «جَهد و جُهد» به معنای مشقت و زحمت و همچنین به معنای توان و طاقت است.[1]
صاحب قاموس میگوید: «اصل کلمه جهاد از «جهد» (به فتح جیم و ضم آن) است، و به معنای تلاش توأم با رنج و زحمت میباشد. جهاد مصدر باب مفاعله و به معنی بسیار تلاش کردن میباشد و نیز اسم است به معنی جنگ. جنگ را از آن جهت جهاد گویند که تلاش توأم با رنج است.»[2]
صاحب جواهر1 در تعریف اصطلاحی جهاد میگوید:
جهاد بذل جان و مال و توان در راه اعتلای اسلام و برپا داشتن شعائر دین است.[3]
در شرع مقدس اسلام، جهاد عبارت است از؛ بذل جان و مال به طریقی مخصوص برای جنگ با مشرکان و یا افراد باغی در راه اعتلای کلمه اسلام. [4]
[1] . راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، (المکتبه المرتضویه، چاپ دوم، ۱۳۶۳)، ص ۱۰۱.
[2] . علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیه)، ج ۲، ص ۷۷ ـ ۷۸.
[3] . محمد حسن نجفی، ج واهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، (دارالکتب الاسلامیه)، ج ۲۱، ص ۳.
[4] . زینالدین جبعی عاملی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، (بیروت، دارالعالم الاسلامی)، ج ۲، ص ۳۷۹، پاورقی.