[1] . «اِهْتَدَیتُمْ» از «اهتداء» به گفته بعضی از شارحان نهج البلاغه و ارباب لغت در جایی به کار می‌رود که انسان با میل و اراده خود هدایت را بپذیرد و در عبارت بالا نیز منظور همین است. «ظَلْماء» (بر وزن صحراء) به گفته بعضی از محققان به معنای تاریکی آغاز شب است یا به تعبیر دیگر تاریکی بعد از نور، برخلاف ظلمت که مفهوم عامی دارد و به کار گرفتن این واژه در کلام امام7 شاید اشاره به این نکته باشد که دوران جاهلیت عرب در واقع، در تاریکی بعد از نور، یعنی دعوت انبیای اولواالعزم پیشین بود. «تَسَنَّمْتُمْ» از ماده «سَنَم» (بر وزن قلم) به معنای بالا رفتن است و سنام (بر وزن مرام) به معنای کوهان شتر آمده است. «ذُرْوَة» از ماده «ذرو» (بر وزن سرو) به دو معنا آمده: یکی اشراف چیزی بر چیزی و به همین جهت به قلّه کوه یا کوهان، ذروه گفته می‌شود و دیگر ریختن و پراکنده شدن چیزی. «اَفْجَرْتُمْ» از ماده «فجر» در اصل به معنای شکافتن وسیع چیزی است و از آن جا که سپیده صبح، گویی تاریکی شب را می‌شکافد به آن فجر گفته‌اند و «اَفْجَرْتُمْ» به معنای داخل فجر و سپیدی صبح شدن است. «سِرار» از ماده «سِرّ» به معنای پنهان و نقطه مقابل آشکار است و واژه «سرار» معمولا به شبهای آخر ماه که هوا کاملا تاریک است گفته می‌شود.

[2] . ﴿اَللّـهُ وَلی الَّذینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ اِلَی النُّورِ﴾؛ سوره بقره، آیه 257.

[3] . ﴿قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللهِ نُور وَ کِتاب مُبین یهْدی بِهِ اللهُ مَنْ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ اِلَی النُّورِ بِاِذْنِهِ﴾؛ سوره مائده، آیات 15 و 16.

[4] . «نبأة» در اصل از ماده «نَبَأ» به معنای آمدن از مکانی به مکان دیگر است و از آن جا که خبر از مکانی به مکان دیگر می‌رود به آن نبأ می‌گویند و «نبأة» به معنای صدای آهسته است چون از مکانی به مکان دیگر می‌رود. (مقاییس اللّغة). بعضی از شارحان نهج البلاغه تصریح کرده‌اند که منظور از «اَصَمَّتْهُ الصَّیحَةُ» در این جا این نیست که فریاد وحی آنان را کر کرده است؛ بلکه به این معناست که آنها از شنیدن فریاد وحی کر هستند، مانند: ﴿اَفَاَنْتَ تُسْمِعَ الصُّمَّ وَلَوْ کانُوا لا یعْقلُون﴾. (سوره یونس، آیه 42).

[5] . «جنان» به معنای قلب است چرا که در سینه انسان پنهان است و این واژه از «جَنّ» (بر وزن فنّ) به معنای پنهان شدن گرفته شده است و به همین جهت به باغهای پر درخت که زمین آن پوشیده از درختان است «جنّت» و به بچّه‌ای که در شکم مادر است «جنین» و به طایفه پریان که از نظرها پوشیده‌اند «جنّ» گفته می‌شود و دیوانه را نیز به این جهت «مجنون» می‌گویند که عقلش پوشیده شده، یا «جنّ» به درون او راه یافته است. «خفقان» در اصل به معنای «اضطراب» است و از آن جا که خوف و ترس سبب اضطراب می‌شود در این معنا به کار می‌رود و منظور در کلام بالا «خوف خدا» است.