در آيه 105 سوره توبه چنين آمده است: ﴿وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّـهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ﴾ كه عمل شما را خدا و رسول و مومنين مي‌‌بينند. خدا و رسول در آيه مشخص است و چيزي كه بايد تفسير گردد. «مؤمنين» مي‌باشد كه مؤمنين چه كساني هستند كه مي‌توانند اعمال ما را ببينند. در یک حديث است که منظور از مؤمن علي بن ابيطالب7 است. در حديث دیگر امام رضا7 مي‌فرمايد اعمال شما به دست ما مي‌رسد، پس با دقت در روايات ديگر مي‌بينيم كه مؤمنين ائمه: مي‌باشند.

بنابراين عمل هر كسي را خدا، رسول و ائمه معصومين: نظاره‌گر هستند. در روايتي از امام صادق7 آمده است كه فرمودند: شما را چه شده است كه به رسول خدا6 بد مي‌كنيد؟ مردي گفت: چطور به او بد مي‌كنيم؟

حضرت فرمودند: كردار شما بر او عرضه مي‌شود و چون گناهي در آن ببيند بدش آيد. پس بر رسول خدا6 بدي نكنيد و او را شاد كنيد.[1]

با توجه به اينكه ائمه معصومين: صفات كامل الهي هستند پس هم علم خدا هستند و هم چشم و هم ديگر صفات الهي. و خداوند اراده كرده كه هر آنچه از اعمال بندگان را مي‌بيند، رسول و ائمه: نيز ببينند و فرقي در مؤمن و كافر نمي‌كند. در روايتي امام صادق7 مي‌فرمايد: «من آنچه در آسمان‌ها و زمين و آنچه در بهشت و دوزخ است مي‌دانم و از تمام گذشته و حال و آينده خبر داشته و به آن علم دارم.» [2]

و در روايتي از امام باقر7 صراحتاً بيان فرمودند: «كه اعمال مؤمن و كافر را مي‌بينم» و روايت اين است كه امام باقر7 در مورد آيه 105 سوره بقره فرمودند: «هيچ مؤمن و كافري نيست كه مي‌ميرد و در قبر گذاشته مي‌شود تا اين كه عمل او به رسول خدا و علي7 و تا آخرين كسي كه از طرف خدا اطاعتش واجب شده است عرضه مي‌شود.»[3]

در بعضي روايات روزهاي دوشنبه و پنج شنبه را روز عرضه اعمال به ائمه: بيان فرموده است. در روايت فوق امام رضا7 مي‌فرمايد: «اعمال شما هر روز و هر شب بر ما عرضه مي‌شود». امام نیز مانند خداوند همان لحظه شاهد اعمال ماست. آن به آن حركات و سكنات بندگان را مي‌بيند و از كردار پسنديده آنها خوشحال و از اعمال ناپسند آنها ناراحت مي‌شوند. بنابراين ائمه: در هر آن عمل بندگان را مي‌بينند و اينكه در روايت روز مشخصي را بيان كرده براي اين است كه بندگان بيشتر متوجه اين امر شوند و شايد دلايل ديگري نيز داشته باشد. و الله اعلم.

در حديث اول بيان گرديد وقتي عبدالله ابن ايان به امام عرض كرد برايم دعا كن. حضرت فرمودند: مگر دعا نمي‌كنيم؟

يعني اعمال ما را مي‌بينند و بنا به عمل ما براي ما دعا مي‌كنند كه در اين باب احاديث بسيا ر مي‌باشد.

در توقيع معروف امام زمان4 به شيخ مفيد آمده است كه امام زمان4 فرمودند: «إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ»، یعنی؛ هر آينه در رعايت حال شما كوتاهي نمي‌كنيم و ياد شما را از خاطر نمي‌بريم. یکی از بزرگان گويد: وارد مسجد كوفه شدم، ديدم صداي دلنشين امام زمان4 و مناجات او با خدا مي‌آيد، خوب گوش دادم تا ببينم چه دعایي مي‌كند. ديدم حضرت مي‌فرمايد: پروردگارا! شيعيان ما گنهكارند. اگر حقي از ما خاندان عصمت بر گردن آنهاست ما هم گذشتيم. اگر حقي از مردم به گردن آنهاست از حق ما بردار و حق آنها را بپرداز.[4]

آري ائمه: آن‌قدر با محبت هستند كه با شيعيان اينگونه برخورد مي‌كنند و براي ما روشن كرده‌اند كه همه‌ي اعمال ما را مي‌بينند. ولي ما هم چنان غافل هستيم و هيچ به ياد آن بزرگواران نيستيم. پس ما شيعيان و دوستداران امام زمان4 بيائيم دست به دست هم داده و مقدار كمي به ياد امام عزيز افتاده و مقداري به وظيفه خود عمل كنيم و با دعاي خود فرج شريفش را از خداوند بخواهيم.

[1]. اصو ل كافي ج1 ـ باب عرضه اعمال به پيامبر و ائمه: .

[2]. اسرار آفرينش ـ ص77.

[3]. بحارالأنوار ـ ج2 ـ ص183.

[4]. اسرار آفرينش ـ ص236.