صورت اول، صورت تشریعی است، بدین معنا که خداوند متعال از باب احسان، لطف، رأفت، محبت و عنایت، به بندگانش نظر می‌‌کند تا بندگانش را به مقامات عالی برساند. او برای این کار، یک سلسله مقرراتی را به شکل اوامر و نواهی متوجه انسان می‌‌کند که این‌‌ها هم از دو راه به انسان می‌‌رسد؛ یکی از راه نزول کتب آسمانی و دیگری از راه اخبار و روایات معصومین:.

امروز نیز محتوای کلی مجموعه کتب آسمانی در قرآن مجید منعکس است. از روایات هم چنین استفاده می‌شود که اگر کسی با قرآن مجید سر و کار داشته باشد، با تمام 114 کتاب نازل شده بر انبیاء سر و کار پیدا کرده است. دلیلش نیز مشخص است، چون دین خدا از زمان خلقت انسان تا کنون اسلام بوده و همه پیامبران نظیر ابراهیم، عیسی و موسی: در برابر حق تسلیم بوده‌اند. در این زمینه آیات فراوانی در قرآن مجید وجود دارد.

برای نمونه می‌‌فرماید:

﴿شَرَعَ لَکمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً وَ الَّذی أَوْحَینا إِلَیک وَ ما وَصَّینا بِهِ إِبْراهیمَ وَ مُوسی‏ وَ عیسی‏ أَنْ أَقیمُوا الدِّینَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فیهِ کبُرَ عَلَی الْمُشْرِکینَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَیهِ اللَّــهُ یجْتَبی‏ إِلَیهِ مَنْ یشاءُ وَ یهْدی إِلَیهِ مَنْ ینیبُ﴾[1]

این آیه شریفه هر پنج پیامبر اولواالعزم یعنی؛ نوح، ابراهیم، موسی، عیسی: و پیامبر عظیم‌الشأن اسلام6 را نام برده است.[2] کلمه دین هم در این آیه شریفه مفرد است. دین هم بر دو پایه اوامر و نواهی بنا شده و اصل این اوامر و نواهی نیز در همه شرایع آسمانی یکی بوده است. مثلاً نماز در همه آن‌‌ها وجود داشته است. در سوره طه خداوند به موسی بن عمران7 خطاب کرد: ﴿أَقِمِ الصَّلاَةَ لِذِکْرِي﴾[3] یا در سوره ابراهیم7، دعای آن حضرت را چنین بیان می‌‌کند: ﴿رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلاَةِ﴾[4] و یا نقل فرموده که مردم به حضرت شعیب می‌‌گفتند: ﴿أَصَلاَتُکَ تَأْمُرُکَ ...﴾[5] پس نماز برای آدم، ابراهیم، موسی و عیسی بن مریم: نیز بوده، البته نحوه انجام آن فرق می‌‌کرده است، گرچه نماز ابراهیم7 با نماز ما برای رسیدن به کمال و رشد انسانی یکی بوده است.

همچنین امر به معروف و نهی از منکر در همه آن شرایع بوده است. بنابراین، آنچه که علت نظم و صلاح، و علت رشد و هدایت در زندگی بوده در اوامر خدا منعکس شده است و از اول هم شامل همه انسان‌ها بوده است؛ یعنی خداوند نسبت به نشاندن همه افراد بشر بر سر این سفره کرم عنایت داشته است.

خداوند در قرآن مجید می‌‌فرماید: «آیا پنداشته‌اید که شما را بیهوده و عبث آفریدیم و به سوی ما بازگردانده نمی‌شوید؟»[6] مگر می‌‌شود من شما را خلق کنم و برای به وجود آمدن شما میلیاردها چرخ را در این عالم به حرکت بیندازم و بعد شما را رها کنم که خراب بشوید، این نشدنی است و خداوند حتی یک مورچه و یک خزنده را هم رها نکرده تا خراب بشود. در سوره هود آمده است: «هیچ جنبنده‌ای نیست مگر اینکه او مهارش را به دست گرفته است».[7]

یعنی؛ من آغوش محبتم به روی همه جنبندگان باز است و همه را هدایت می‌‌کنم که به طرف من حرکت کنند، و آیا با این حال می‌‌شود که من درِ رحمت را به روی انسان که افضل از همه موجودات است ببندم و او را بر روی زمین رهایش بکنم که هر بلایی سرش بیاید؟ نه، هرگز نمی‌‌شود؛ چرا که عاشق نمی‌‌تواند نسبت به معشوقش بی‌تفاوت باشد و اگر ببیند که ضرری متوجه معشوقش است با همه وجود از او دفاع می‌‌کند: ﴿وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّـهُ مَنْ يَنْصُرُهُ ...﴾.[8]