مروارید آفرینش
نویسنده : حجه السلام و المسلمین دکتر سید مجتبی برهانی
فهرست کتاب
بسم الله الرحمن الرحیم‏
مقدمه‏
جهان پیش از ظهور اسلام‏
شبه جزیره عربستان پیش از ظهور اسلام‏
نمونه‏ای از تواحش عرب جاهلی‏
سیره نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم)
بررسی بعضی از واژه‏ها
الف: قدوه در لغت نامه دهخدا به معنای پیشوا، مرجع و مقتدا آمده است و از قول سعدی گفته است:
ب: اسوه یعنی پیشوا، مقتدا، قدوه (زمخشری)
ج: سیره یعنی حرکت، رفتن، سنت، روش، مذهب، هیئت، (سیره الرجل).
متولوژی یا سبک‏شناسی‏
سبکهای مختلف در رفتار
سیره یا منطق علمی‏
د: سنت یعنی راه و روش، عادت، (لغتنامه دهخدا) پس سنت در لغت به روش در پیش گرفته شده و عادت
سنت با قید رسالت یا عصمت؟
سرمایه شیعه‏
انواع سنت: سنت به اعتبار کیفیت دسترسی به آن و شیوه رسیدنش به ما، دو نوع است یکی سنت متواتر و دیگر
سنت متواتر: تواتر در لغت یعنی، پی در پی آمدن چیز یا چیزهائی با وجود فاصله بین آنها است، و از وتر به
1- متواتر لفظی: هرگاه تواتر در لفظ حدیث باشد، یعنی حدیث مزبور بوسیله کلیه راویان با یک لفظ و یک
2- متواتر معنوی: هرگاه اخبار و احادیث نقل شده متکثر و مختلف باشند، لکن هر کی از آنها مشتمل بر معنائی
حدیث آحاد (خبر واحد) - حدیث آحاد به احادیثی اطلاق می‏گردد که تعداد روایان آن احادیث معین و
ه: ادب - ادب در لغت به معنی ظرافت، نظافت، دقت در امور، جمع کردن، اقتداء کردن، متابعت، علوم و معارف،
استفاده از وسیله نامشروع در تبلیغ دین‏
جعل حدیث‏
هدف وسیله را توجیه می‏کند
بدعت چیست؟
جریمه بدعت گذار
ابو هریره و پیاز فروش‏
تأدیب الهی و ادب رسولان‏
آداب یا تعیین روش اعمال خیر
نمونه کامل آداب‏
جامع‏ترین آیه اخلاق‏
صاحب اخلاق عظیم‏
نهج‏البلاغه و سیری در سیره انبیاء (علیه السلام)
پیامبر اسلام‏
ارتباط با دنیا
الف) دنیای ممدوح‏
ب) دنیای مذموم‏
موسی (علیه السلام)
حضرت عیسی (علیه السلام)
زندگی پاکیزه و مطلوب‏
برتری جویی دنیوی‏
نکاتی از خطبه 72 نهج البلاغه‏
دفتر سوم‏
خصوصیات فردی و تشخیص جامع‏
پیامبر اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
خلقت نور پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
سیر نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم)
بشارت به ولادت و بعثت‏
حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم)
پیمان مقدس‏
ماجرای تبع و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
بشارت بحیرای مسیحی به بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)
سئوالات ده گانه از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
سئوال دوم:
سئوال سوم:
سئوال چهارم‏
سئوال پنجم‏
سئوال ششم‏
ولادت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم)
بشارت بانوان بهشتی به آمنه‏
خواب عباس بن عبدلمطلب‏
انوشیروان چه دید
پیدایش نوری که هنوز تابان است‏
زمان ولایت‏
کعب الاحبار لب به سخن می‏گشاید
بیهوشی عالم اهل بیت‏
سجده خانه کعبه‏
خبر شاذان بن جبرئیل‏
اولین دیدار با کعبه‏
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در طوفان حوادث‏
القاب پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
ولادت نور نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم)
دفتر ششم‏
شمائل پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)
شمائل رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در انجیل‏
معجزات بدن شریف و مبارک رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
یسار حبشی شیفته رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
سیره رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در سخن گفتن‏
سیره رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در خارج از منزل‏
مجلس رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)
آداب و سیره رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) با همنشینان‏
سکوت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)
سادگی و بی آلایشی رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در معاشرتها
دوازدهم درهم با برکت‏
نان گندم هرگز نخورد
یهودی مسلمان می‏شود
پاکیزگی و آراستگی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)
نظافت کردن، از اخلاق پیامبران است
سیره رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در امور نظافت‏
برای رفتن مسجد خود را زینت کنید
آفرینش زینتهای الهی برای مومنان‏
زینت و تجمل از نظر اسلام.
آداب نظافت و زینت‏
استعمال بوی خوش‏
اعتدال رمز سلامتی‏
در رعایت مسائل بهداشتی و درمانی‏
کودتاه کردن شارب‏
کشیدن نوره(287)
گرفتن ناخن‏
مسواک زدن‏
سیره بهداشتی رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
تشویق به ورزش‏
آداب و سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در سفر
آداب سیر و سفر
تنها به مسافرت نروید
تربت امام حسین (علیه السلام)
هجرت یا سفر تاریخی و تاریخ ساز
اسلام و مهاجرت‏
هجرت از درون‏
نکته اول: لیله المبیت‏
نکته دوم: معجزاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در سفر به مدینه‏
مسکن و لباس پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
مسکن و لباس از دیدگاه قرآن کریم‏
سایه‏ها، مسکنها، و پوششها
اخطار به همه فرزندان آدم‏
فرود آمدن لباس‏
لباس در گذشته و حال‏
دیدگاه رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) نسبت به پوشیدنی‏ها
آداب و سنن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) راجع به مسکن‏
در نیایش، پرستش و نماز رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)
دعا و نیایش‏
ارزش دعا
تضرع و زاری پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
یاد خدا در همه حال‏
دعای رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) موقع صبح‏
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگام نظر به آینه‏
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وقت برخاستن از مجلس‏
دعا وقت ورود به مسجد و خروج از آن‏
دعای در وقت خواب استراحت‏
دعا در موقع شدائد و گرفتاریها
شیوه دعا
فلسفه عبادت و پرستش‏
عبادت خالصانه در کلام رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
عبادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)
اهمیت نماز در فرهنگ دینی‏
1- نماز آخرین سفارش انبیاء
2- عیسی بن مریم علی السلام در گهواره به نماز توصیه می‏شود
3- حضرت مریم (سلام الله علیه و آله و سلم) به نماز توصیه می‏شود
4- نماز محور و مقصد حرکت ابراهیم خلیل (علیه السلام‏
5- نماز محور دعای ابراهیم (علیه السلام)
6- بشارت فرشتگان به زکریا (علیه السلام) در حال نماز
7- نماز شعیب (علیه السلام)
8- نماز اولین فرمان به موسی (علیه السلام)
9- نماز، سفارش لقمان به فرزندش‏
10- اسحاق و یعقوب و نماز
12- نماز و حضرت اسماعیل (علیه السلام)
13- دستور اقامه نماز به موسی و هارون‏
سیمای نماز در شریعت اسلام‏
1- نماز آخرین سفارش رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
2- نماز جزء آخرین وصیتهای امیرالمومنین علی (علیه السلام)
3- نماز آخرین سفارش امام صادق (علیه السلام)
4- نماز آخرین پیام شهدای بخون خفته کربلا
5- نماز آخرین پیام دو طفل شهید بخون خفته سفیر حسین (علیه السلام) مسلم بن عقیل (علیه
السلام)
اما بعضی از آداب و سنن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) در نماز
نماز مخصوص رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)
« بعدیقبلی »
خلقت نور پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
مرحوم صدوق قدس سره به سند خود از امام جعفر صادق (علیه السلام)از پدرش از جدش از امیر المومنین علیهم آلاف التحیه و السلام و الثناء نقل می کند که فرمود: حق - سبحانه و تعالی - نور مقدس حضرت رسالت پناه (صلی الله علیه و آله و سلم) را خلق فرمود پیش از آنکه آسمانها و زمین و عرش و کرسی و لوح و قلم و بهشت و دوزخ را بیافریند و پیش از آنکه احدی از پیامبران و خلق نماید به چهار صدو بست و چهار هزار سال، و با آن نور، دوازده حجاب(73) خلق نمود: حجاب قدرت، حجاب عظمت، حجاب منت، حجاب رحمت، حجاب سعادت، حجاب کرامت، حجاب منزلت، حجاب هدایت، حجاب نبوت، حجاب رفعت، حجاب هیبت، و حجاب شفاعت، پس نور مقدس را در حجاب قدرت دوازده هزار سال جای داد و او می گفت: سبحان ربی الاعلی، و در حجاب عظمت یازده هزار سال جای داد و او می گفت: سبحان ربی الاعلی، و در حجاب عظمت یازده هزار سال و می گفت: سبحان عالم السوء، و در حجاب منت ده هزار سال و می گفت: سبحان من هو قائم لایهلو، و در حجاب رحمت نه هزار سال و می گفت: سبحان الرفیع الاعلی، و در حجاب سعادت هشت هزار سال می گفت: سبحان من هو قائم لا یسهو، و در حجاب کرامت هفت هزار سال می گفت: سبحان من هو غنی لایفتقر، و در حجاب منزلت شش هزار سال و می گفت: سبحان ربی العلیم الکریم، و در حجاب هدایت پنج هزار سال و می گفت: سبحان ذی العرش العظیم، و در حجاب نبوت چهار هزار و می گفت: سبحان رب العزه عما یصفون، و در حجاب رفعت سه هزار سال و می گفت: سبحان ذی الملک و الملوک، و در حجاب هیبت دو هزار سال و می گفت: سبحان الله و بحمده، و در حجاب شفاعت هزار سال و می گفت: سبحان ربی العظیم و بحمده.
پس نام مقدس آن حضرت را بر لوح، ظاهر گردانید، پس چهار هزار سال بر لوح می درخشید سپس اسم اطهر آن جناب را بر عرش ظاهر گردانید و بر ساق عرش ثبت نمود، پس هفت هزار سال در آنجا بود و نور می بخشید، و همچنان در احوال رفعت و جلال می گردید تا آنکه حق تعالی آن نور را در پشت حضرت آدم (علیه السلام) جای داد ، و از صلب آدم گردانید تا صلب نوح، و همچنان در اصلاب طاهره از صلیبی به صلبی منتقل می گردانید تا آنکه حق تعالی او را از صلب عبدالله بن عبدالمطلب بیرون آورد، و او را به شش کرامت گرامی داشت: پیراهن خشنودی بر او پوشانید، به رداء هیبت او را مزین گردانید، به تاج هدایت سرش را به اوج رفعت رسانید، بدن او را جامه معرفت پوشانید، و کمربند محبت برمیان او بست، نعلین خوف و بیم در پای او کرد، و عصای منزلت به دست او داد.
پس وحی نمود که: ای محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) برو به سوی مردم و ایشان را امر کن که بگویند: لا اله الا الله محمد رسول الله و اصل آن پیراهن از شش جوهر بود: قامتش از یاقوت، آستینهایش از مروارید، دور دامنش از بلور زرد، زیر بغلهایش از زبر جد، گریبانش از مرجان سرخ و چاک گریبانش از نور پروردگار عالیمان.
و حق تعالی توبه آدم را به آن پیراهن قبول کرد، و انگشتر سلیمان را به او باز گردانید، و یوسف را به برکت آن پیراهن به سوی یعقوب برگردانید، و یونس را به کرامت آن از شکم ماهی نجات داد. و به برکت آن، هر پیغمبر از محنت خود نجات یافت. و آن پیراهن نبود مگر پیراهن محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)(74)
توضیح اینکه قبل از خلقت عرش و کرسی و آسمانها و زمین، زمان و موجود زمانی وجود نداشته و مراد از زمان دو هزار سال یا کمتر یا بیشتر، آن زمانی که در ذهن ماست و برای ما از روی ساعات و روز و هفته و ماه و غیره شناخته شده است نیست. زیرا همه اینها (مقدار حرکت است) پس مراد ازدیام، ایام سنین ربویی است که فرمود: و ان یوما عند ربک کالف سنه مما تعدون(75)
و توضیح دوم اینکه، علامی مجلسی رحمه الله می گوید: غرض ذکر جمیع احوال آن حضرت نبوده، چون با عددی که در ابتدا اعلام شده تطبیق نمی کند. بلکه بر نور آن حضرت حالاتی گذشته است که قبل از این حالات یا بعد از آن و یا بین این حالات بوده است که در این روایت ذکر نشده است.
صاحب فرائد المسطین (جوینی خراسانی از اعلام قرن هفتم و هشتم هجری قمری) از سلمان فارسی نقل می کند که می گوید: شنیدم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) که می فرمود:
خلقت انا و علی بن ابی طالب من نور الله عن یمین العرش نسبح الله و نقدسه من قبل ان یخلق الله عزوجل ادم باریعه عشر الف سنه، فلما خلق الله آدم نقلنا الی اصلاب الرجال و ارحام النساء الطاهرات، ثم نقلنا الی صلب عبدالمطلب، و قسمنا نصفین فجعل نصف فی صلب أبی، عبدالله و جعل نصف آخر فی صلب عمی، ابی طالب، فخلقت من ذلک النصف، و خلق علی من النصف الاخر، و اشتقق الله تعالی لنا من اسمائه، فالله عزوجل محمود و انا محمد، الله الاعلی،و اخی، علی، و الله الفاطر و البتنی، فاطمه، و الله محسن و ابنای، الحسن و الحسین، و کان اسمی فی الرساله و النبوه و کان اسمه فی الخلاقه و اشجاعه و انا رسول الله و علی ولی الله(76)
ترجمه: من و علی و نور خداوند خلق شدیم و در یمن عرش مشغول تسبیح و تقدیس خداوند بودیم چهارده هزار سال قبل از خلقت آدم، و زمانی که آدم خلق شد ما منتقل شدیم به اصلاب و ارحام پاک، سپس منتقل شدیم به صلب عبدالمطلب و در انیجا نور ما دو قسم شد، نصف آن در صلب پدرم عبدالله و نصف دیگر، علی خلق شد و خداوند اعلی است و برادرم علی، خداوند فاطر است و دخترم فاطمه، و خداوند محسن است و فرزندانم حسن و حسین، و نام من در رسالت و نبوت ثبت شد و اسم او در خلافت و شجاعت، من رسول الله هستم و علی ولی الله.
مرحوم صدوق در کتاب علل الشرایع از ابراهیم بن هارون هاشمی از محمد بن احمد بن ابی الثلخ از عیسی بن مهربان از منذر شراک از اسماعیل بن علیه از اسلم بن میسره عجلی از انس بن مالک از معاذین جبل نقل می کند که معاذ می گوید: رسول گرامی اسلام فرمود:
ان الله عزوجل خلقتنی و علیا و فاطمه و الحسن و الحسین قبل ان یخلق الدنیا بسبعه الاف عام، قلت: فاین کنتم یا رسول الله؟ قال: قدام العرش نسبح الله تعالی نحمده و نقدسه و نمجده قلت: علی ای مثال؟ قال: اشباح نور حتی اذا ارد الله عزوجل ان یخلق صورنا صیرنا عمود نور، ثم قدفنا فی صلب آدم ثم اخرجنا الی اصلاب الاباء و ارحام الامهات و لایصیبنا نجس الشرک و لا سفاح الکفر یسعد بنا قوم و یشقی بنا آخرون، فلما صیرنا الی صلب عبدالمطلب اخرج ذلک النور، فشقه نصفین فجعل نصفه فی عبدالله و نصفه فی ابی طالب، ثم اخرج النصف الذی لی الی آمنه و النصف لاخر الی فاطمه بنت اسد، فاخرجتنی آمنه و أخرجت فاطمه علیا. ثم أعاد عزوجل العمود الی فخرجت منی فاطمه ثم ادعا عزوجل العمود الی علی فخرج منه الحسن و الحسین - یعنی من النصفین جمیعا - فما کان نور علی فی ولدالحسن، و ما کان من نوری صار فی ولدالحسین فهو ینقل فی الائمه من ولده الی یوم القیامه(77)
ترجمه: بدرستی که حق تعالی خلق کرد من و علی و فاطمه و حسن و حسین را هفت هزار سال پیش از آنکه دنیا را خلق نماید، معاذ عرض کرد پس در کجا بودید ای رسول خدا؟ فرمود: در پیش عرش بودیم تسبیح و تحمید و تقدیس و تمجید خدا می کردیم، گفت: به چه مثال و مانند بودید؟ فرمود: شبحی از نور بودیم، پس چون حق تعالی خواست صورت ما را خلق نماید ما را عمودی از نور گردانید و در صلب آدم (علیه السلام) جای داد. سپس ما را از صلبهای پدران و رحمهای مادران بیرون آورد و نجاست شرک و پلیدی کر به ما نرسید پس گروهی چند در هر زمانی به سبب ایمان آوردن به ما سعادتمند می شدند و گروهی چند با ایمان نیاوردن به ماشقی می شدند پس چون ما را به صلب عبدالمطلب در آورد، آن نور را به دو نیم کرد، پس نصف عبدالله و نصف دیگر را در صلب ابوطالب جای داد. پس آن نصف که از من بود به رحم آمنه منتقل شد و نصف دیگر به رحم فاطمه بنت اسد انتقال یافت. پس من به رحم آمنه بهم رسیدم و علی از فاطمه، پس تمام عمود نور به من برگشت و فاطمه از من بهم رسید، و نیز تمام عمود نور به علی برگشت و حسن و حسین از هر دو نصف نور بهم رسیدند. آنچه از نور علی بود در اولاد حسن قرار گرفت و آنچه از نور من بود در فرزندان حسین قرار گرفت. پس نور من در امامان از فرزندان حسین می گردد تا روز قیامت.
سید شرف الدین حسینی استرآبادی از شاگردان محقق کرکی و از اعلام قرن دهم هجری در کتاب تأویل الایات الظاهر می گوید:
فقال تعالی: و من یعطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولیک رفقیا(78)، بعد از ذکر آیه شریفه می گوید: تاویله: ذکر الشیخ ابوجعفر الطوسی فی کتابه (مصباح الانوار(79)) قال فی حدیث النبی صلی الله علیه و اله و سلم لعمه العباس بمشهد من القرابه و الصحابه:
وری انس بن مالک قال: صلی بنا رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم فی بغض الایام صلوه الفجر ثم علینا بوجهه الکریم فقلت له: یا روسل الله! ان رأیت ان تفس لنا قوله تعالی: فاولیک مع الذین أنعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفقیا(80) فقال صلی الله علیه و آله و سلم: اما النبیون فانا و اما الصدیقون فاخی علی و اما الشهداء فعمی حمزه و اما الصالحون فابنتی فامطه و اولادها الحسن و الحسین، قال: و کان العباس حاضرا فوثب و جلس بین یدی رسول الله و قال: السنا أنا و انت و علی و فاطمه و الحسن و الحسین من نبعه(81) واحده قال: و ما ذاک یا عم؟ قال: لانک ترف بعلی و فاطمه و الحسن و الحسین دوننا. قال: فتبسم النبی صلی الله علیه و آله و سلم و قال: امام قولک ای عم السنا من نبعه واحده فصدقت ولکن یا عم
در کتاب مصباح الانوار از انس من مالک روایت کند که در صبح یکی از روزها نماز را با رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بجا آورد. سپس آن حضرت متوجه ما گردید من حضورش عرض کردم: اگر میل دارید، تفسیر آیه را بیان فرمائید، فرمود: مراد از نبین من هستم و صدیقین برادرم علی بن ابی طالب و شهداء عمویم حمزه و صالحون دخترم فاطمه و فرزندانش حسن و حسین می باشند. عباس عموی پیامبر در آن جا حاضر بود به جانب حضرت رسول آمد و گفت آیا من و شما و علی و فاطمه و حسن و حسین از یک طایفه و یک اصل نیستم؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: چگونه و چطور ای عمو؟ عباس عرض کرد: شما، علی و فاطمه و حسن و حسین را معرفی کردید و نامی از من ذکر نکردید. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) لبخندی زد و فرمود: اینکه گفتید ما از یک طایفه نیستم، چرا: همگی از یک طایفه می باشیم. لکن ای عمو.
ان الله خلقنی و خلق علیا و فاطمه و الحسن و الحسین قبل ان یخلق الله آدم حین لاسماء مبنیه و الارض مدحیه و لاظلمه و لانور و لاشمس و لاقمر و لاجنه و لانار فقال العباس: فیک کان بدء خلقکم یا رسول الله؟ فقال: یا عم! لما اراد الله ان یخلقنا تکلم کلمه، خلق منها نورا، ثم تکلم کلمه اخری فخلق منها روحا، ثم مزج النور بالروح، فخلقنی و خلق علیا و فاطمه و الحسن و الحسین. فکنا نسبحه حین لا تسبیح، او نقدسه حین تقدیس. فلما اراد الله تعالی ان ینشی ء الصنعه، فتق نوری فخلق منه العرش، فالعرش من نوری و نوری من نور الله و نوری افضل من العرش، ثم فتق نور اخی علی، فخلق منه الملائکه، فالملائکه من نور علی و نور علی من نور الله و علی افضل من الملائکه، ثم فتق نور ابنتی فاطمه، فخلق منه السماوات و الارض، فالسماوات و الارض من نور ابنتی فاطمه و نور ابنتی فاطمه من الله و ابنتی فاطمه افضل من السماوات و الارض، ثم فتق نور ولدی الحسن و خلق منه الشمس و القمر، فالشمس و القمر من نور ولدی الحسن و نور الحسن من نور الله و الحسن افضل من الشمس و القمر ثم فتق نور ولدی الحسین و نور ولدی الحسین من نور الله و ولدی الحسین افضل من الجنه و الحور العین، ثم امر الله الظلمات ان تمر علی سحائب القطر، فاظلمت السموات علی الملائکه فضجت الملائکه بالتسبیح و القتدیس، و قالت: النها و سیدنا منذ خلقنا و عرفتنا هذه الاشباح لم نر بوسا فبحق هذه الاشباح الا ما کسف عنا هذه الظلمه، فاخرج الله من نور ابنتی فاطمه قنادیل فعلقها فی بطنان العرش فأزهرت السموات و الارض، ثم اشرقت بنورها، فلاجل ذالک سمیت الزهراء، فقالت الملائکه: الهنا و سیدنا لمن هذه النور الزهرا الذی قد اشرقت به السموات و الارض؟ فاوحی الله الیها، هذا نور اخترعته من نور جلالی لامتی فاطمه ابنه حبیبی و زوجه ولیی و اخی نبیی و الی حججی علی عبادی. اشهدکم ملائکی انی قد جلعت ثواب تسبحکم و تقدیسکم لهذه المرأه و شیعتها و محبیها الی یوم القیامه. قال: فلما سمع العباس من رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) ذلک وثب قائما و قبل بین عینی علی (علیه السلام) و قال: و الله یا علی انت الحجه البالغه لمن آمن بالله و الیوم الاخر(82)
حق تعالی خلق کرد مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را پیش از آنکه خلق کند آدم را در هنگامیکه نه آسمان بود و نه زمین و نه نور و نه ظلمت، نه آفتاب و نه ماه، نه بهشت و نه دوزخ، پس عباس گفت: چگونه بود ابتدای آفرینش شما یاد رسول الله؟ فرمود: ای عمو! چون حق تعالی خواست ما را خلق کند کلامی ایجاد کرد و از آن کلام نوری آفرید، پس مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را آفرید. پس ما خدا را تسبیح می گفتیم، هنگامیکه که تسبیح گوینده ای دیگر نبود و او را تقدیس نموده و به پاکی یاد می کردیم در هنگامیکه تقدیس کننده ای نبود و او جز ما، پس چون خدا خواست که سایر خلق را بیافریند نور مرا شکافت و عرش را از آن آفرید پس عرش از نور من است و نور من از نور خداست و نور من برتر از عرش است، پس نور برادرم علی را شکافت و ملائکه را از آن خلق کرد پس ملائکه از نور علی بهم رسیدند و نرو علی از نور خدا است و علی از ملائکه افضل است، سپس نور دخترم فاطمه را شکافت پس بیافرید از آن آسمانها و زمین را، پس آسمانها و زمین از نور دخترم آفریده شدند و نور فاطمه از نور خداست و فاطمه از آسمانها و زمین است، پس بشکافت نور حسن فرزندم را و بیافرید از آن آفتاب و ماه را، پس آفتاب و ماه از نور فرزندم حسن بوجود آمده اند و نور حسن از نور خداست و حسن از آفتاب و ماه افضل است پس نور فرزندم حسین را شکافت و از نور، بهشت و حورالعین را آفرید، پس بهشت و حورالعین از نور فرزندم حسین آفریده شده اند و نور فرزندم حسین از نور خداست و فرزندم حسین بهتر است از بهشت و حورالعین، آنگاه به ظلمات امر کرد که به تاریکی خود بپوشاند آسمانها را، پس ظلمت آسمانها را فرا گرفت و فرشتگان را در ظلمت و تاریکی قرار داد، آنها به تسبیح و تقدیس فریادشان بلند شده و گفتند: پروردگار از زمانی که ما را آفریدی و این اشباح را به ما شناسانیدی، هیچگونه زحمتی ندیدیم. پروردگارا به حق این اشباح و ارواح مقدسه این تاریکی را از ما برطرف ساز، پس خداوند از نور دخترم فاطمه قندیل هایی بیرون آورده و بعرش آویزان نمود، از نور آن قندیلها، آسمان و زمین روشن و ظاهر گشت بدین جهت دخترم ملقب به زهراء شد. فرشتگان گفتند: پروردگارا نوری را که موجب روشنائی آسمان و زمین گردید از چیست؟ به آنها وحی فرمود: این نوری است که بیرون آوردم از نور جلال خود برای کنیزم فاطمه، دختر حبیبم محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و زوجه ولیم و برادر پیغمبرم و پدرم حجت های خودم بر بندگانم.
ای فرشتگان! گواه باشید که من ثواب تسبیح و تقدیس شما را قرار دادم برای فاطمه و شیعیان و دوستارانش تا روز قیامت.
عباس چون این بیانات را از رسول خدا شنید از جای خود بلند شد و میان دو چشمان امیرالمومنین (علیه السلام) را بوسید و گفت: یا علی! بخدا قسم تو حجت بالغه خدائی برای کسانیکه به خدا و روز قیامت ایمان بیاورند(83)
و ذکر علی بن ابراهیم - رحمه الله - فی تفسیره: ان النبیین، رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) و الصدیقین، امیرالمومنین (علیه السلام)، و الشهداء الحسن و السحین (علیه السلام)، و الصالحین، الائمه صلوات الله علیهم، و (حسن اولئک رفقیا)، القائم من آل محمد علیه الصلاه و السلام(84)
علی ابن ابراهیم قمی در تفسیر خود وقتی آیه 69 سوره نساء را تفسیر فرموده گفته است: مراد از نبیین، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) صدیقین، امیرالمومنین (علیه السلام) و شهداء، حسن و حسین (علیه السلام) و صالحین، ائمه (علیه السلام) و حسن اولئک رفیقا قائم آل محمد (عج) است.
و عن جابربن عبدالله قال: قلت لرسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) اول شی ء خلق الله تعالی ما هو؟ فقال: نور نبیک یا جابر، خلقه الله ثم خلق منه کل خیر(85)
از جابربن عبدالله نقل شده است که می گوید: به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) گفتیم: چه چیزی را خداوند اول آفرید؟ فرمود: نور پیغمبر تو ای جابر، خداوند آنرا نخست آفریده، و سپس هر خوبی و خیری را از آن نمود.
و عن جابر ایضا قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): اول ما خلق الله نوری، ابتدعه من نوره و اشتقه من جلال عظمته(86)
و نیز در همان کتاب از جابربن عبدالله نقل شده که پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: نخستین چیزی که خداوند آفرید نور من بود که از نور مقدس خودش آنرا ایجاد کرد، و از جلال عظمت خود آنرا مشتق نمود.
و فی بصائرالدرجات عن بشر بن ابی عقبه عن ابی جعفر و ابی عبدالله (علیه السلام) قال: ان الله خلق محمد، (صلی الله علیه و آله و سلم) من جوهره تحت العرش(87)... الحدیث؛
و در کتاب بصائر الدرجات از حضرت باقر و صادق علیهماالسلام روایت شده که فرمودند: خداوند متعال محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را از گوهری که نزد عرش بود آفرید.
فی تفسیر الفرات، عن عبدالله بن عباس فی حدیث عن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) قال: خلقنی و اهل بیتی من طینه یخلق منها احدا غیرنا فکنا اول من ابتدأ من خلقه(88)
در تفسیر فرات در ضمن حدیثی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده، فرمود: خدای متعال من و اهل بیت مرا از خمیره ای خلق کرد که احدی را از آن نیافریده است و ما نخستین پدیده از خلقت خدا هستیم.
و به سند معتبر از ابوذر منقول است که حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود من و علی بن ابی طالب از یک نور آفریده شدیم و تسبیح خدا می گفتیم در جانب راست عرش، پیش از آنکه خدا آدم را بیافریند و به دو هزار سال، پس چون خدا آدم را آفرید، آن نور را پشت او جای داد و چون در بهشت ساکن شد ما در پشت او بودیم و چون نوح در کشتی سوار شد ما در پشت ا بودیم، چون ابراهیم را به آتش انداختند ما در پشت او بودیم و پیوسته حق تعالی، ما را از اصلاب پاکیزه منتقل می گردانید به رحمهای پاک و مطهر، تا رسیدیم به عبدالمطلب پس آن نور را به دو نیم کرد مرا در صلب عبدالله گذاشت و علی را در صلب ابوطالب و به من پیغمبری و برکت داد و به علی فصاحت و شجاعت و برای ما در نام از نامهای مقدس خود اشتیاق نود.
پس خداوند صاحب عرش، محمود است و من محمدم و خداوند بزرگ، اعلی است و برادرم علی است، پس مار برای رسالت و پیغمبری مقرر نمود و علی را برای وصایت و امامت و حکم به حق در میان مردم(89).
و در حدیث معتبر از حضرت امام محمد تقی (علیه السلام) منقول است که: پیوسته حق تعالی متفرد بود در یگانگی خود و جزا او احدی نبود، بعد خلق کرد محمد و علی و فاطمه را، و بعد از هزار دهر و روزگار جمیع چیزها را آفرید، پس ایشان را گواه گرفت بر آفریدن آنها و اطاعت ایشان را بر سایر مخلوفات واجب کرد و امور خلق را به ایشان گذاشت و ایشان هیچ کار نمی خواهند و اراده نمی نمایند مگر به مشیت الهی(90).
و به سند معتبر از ابوسیعد خدری منقول است که شخصی از حضرت رسول سئوال کرد از تفسیر قول حق تعالی که به شیطان لعین خطاب نمود هنگامیکه ابا کرد از سجده حضرت آدم (علیه السلام):
استکبرت ام کنت من العالین(91)، من هم یا رسول الله الذین هم اعلی من الملائکه المقربین؟ فقال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): انا و علی و فاطمه و الحسن و الحسین، کنا فی سرداق العرش نسبح الله فسبحت الملائکه بتسبیحان قبل ان یخلق الله عزوجل آدم بالفی عام، فلما خلق الله عزوجل آدم امر الملائکه ان یسجدوا (له) و لم یومروا بالسجود الا لاجلنا. فسجدت الملائکه کلهم اجمعون الا ابلیس ابی ان یسجد فقال له الله تبارک و تعالی: یا ابیلس ما منعک ان تسجد لما خلقت بیدی استکبرت ام کنت من العالین ای من هولاء الخمسه المکتوبه أسمائهم فی سرادق العرش. فنحن باب الله الذی یوتی منه، بنا یهتدی المهتدون، فمن أحبنا أحبه الله و أسکنه جنته، و من ابغضنا ابضه الله و اسکنه ناره، و لا یحبنا الا من طاب مولده.(92)
ترجمه: آیا تکبر نمودی یا از بلند مرتبگان بودی؟ پرسید: کیستند آن بلند مرتبه ها که مرتبه ایشان از ملائکه بلندتر است؟ حضرت فرمود: من و علی و فاطمه و حسن و حسین (علیه السلام) در سراپرده عرش بودیم و تسبیح الهی می کردیم و ملائکه به تسبیح ما تسبیح می کردند قبل از آنکه حق تعالی آدم را خلق فرماید به دو هزار سال، پس چون خداوند آدم را خلق کرد ملائکه را امر فرمود که سجده کنند برای آدم و امر نکرد به سجود مگر به خاطر ما، پس همه ملائکه سجده کردند مگر ابلیس که او ابا نمود از سجده، پس خداوند به او خطاب نمود که: آیا تکبر نمودی از سجود یا آنکه از آنانی بودی که بلند مرتبه ترند از آنکه آدم را سجده کنند؟ یعنی این پنج بزرگوار که نامشان در سراپرده عرش نوشته شده است. پس ما هستیم آن دری که به وسیله آن به سوی خدا می آیند، به، هدایت می شوند هدایت شوندگان، هر که ما را دوست داشته باشد خدا را دوست دارد و او را در بهشت خود ساکن می کند و هر که ما را مبغوض دارد خدا را مبغوض داشته و جای او آتش است، و دوست نمی دارد ما را مگر حلال زاده.ژ
و در حدیث معتبر از امام صادق (علیه السلام) منقول است که:
ان الله تبارک و تعالی خلق اربعه عشر نورا قبلا خلق الخلق باربعه عشر الف عا، فهی ارواحنا، فقیل له: یابن رسول الله و من الاربعه عشر؟ فقال: محمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و الائمه من ولد الحسین، آخرهم القائم الذی یقوم بعد غیبته فیقتل الدجال و یطهر الارض من کل جور و ظلم(93)؛
حق تعالی چهارده نور آفرید قبل از اانکه سایر خلائق را بیافریند به چهارده هزار سال، پس آنها ارواح ما بودند. گفتند: یابن رسول الله کیستند آن چهارده نفر؟ فرمود: محمد علی و فاطمه و حسن و حسین و نه امام از فرزندان حسین (علیه السلام) که آخر ایشان حضرت قائم است که غائب خواهد شد و بعد از غیبت ظاهر خواهد شد و دجال را خواهد کشت و زمین را از هر جور و ستم پاک خواهد کرد.
و در حدیث معتبر از حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) منقول است که فرمود: منم بنده خدا و برادر رسول خدا و بسیار تصدیق کننده و در روز اول، به تحقیق که به ایمان آوردم و او را تصدیق نمودم هنگامیکه هنوز روح آدم به بدن او تعلق نگرفته بود و در امت شما نیز اول کسی که او را تصدیق کرد من بودم، پس مائیم پیشی گیرندگان در اول و آخر(94).
و در حدیث معتبر دگر از آن حضرت منقول است: چون حق تعالی ارواح را آفرید پهن کرد ایشان را نزد خود. پس به ایشان خطاب نمود که: کیست پروردگار شما؟ پس اول کسی که سخن گفت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و امیرالمومنین و امامان (علیه السلام) از فرزندان ایشان بودند. گفتند: توئی پروردگار ما، پس علم و دین خود را بر ایشان حمل کرد، پس به ملائکه گفت: ایشان حاملان دین و علم من هستند و امینان من در خلق من هستند و علوم مرا از ایشان باید پرسید، سپس به فرزندان آدم خطاب نمود که اقرار نمائید از برای خدا به پروردگاری و از برای این گروه به فرمانبرداری و ولایت و محبت، پس گفتند: بلی ای پروردگار، اقرار کردیم پس حق تعالی به ملائکه فرمود که گواه باشید، پس ملائکه گفتند: گواه شدیم که فردا نگویند ما از این غافل بودیم. پس حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: والله که ولایت ما را بر پیغمبران تأکید کردند در میثاق روز است(95)
این حدیث اشاره دارد به مطلبی که در آیه 172 سوره مبارکه اعراف آمده:
و اذ أخذ ربک من ینی آدم من ظهورهم ذریتهم و أشهدهم علی أنفسهم ألست بربکم قالوا بلی شهدنا أن تقولوا یوم القیامه انا کنا عن هذا غافلین
ترجمه: به خاطر بیاور زمانی را که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذریه آنها را برگرفت و آنها را گواه بر خویشتن ساخت (و فرمود): آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، گواهی می دهیم (چرا چنین کرد؟) برای اینکه در روز رستاخیز نگویند ما از این غافل بودیم (و از پیمان فطری توحید و خداشناسی بی خبر بودیم(96))
حدیثی از امام صادق شده که فرمود:
ان الله أخذ المیثاق علی الناس لله بالربوبیه و لرسوله (صلی الله علیه و آله و سلم) بالنبوه و لأمیر المومنین و الائمه علیهم السلام بالامامه، ثم قال: ألست بربکم؟ و محمد نبیکم و علی امیرکم و الائمه الهادون اولیائکم؟ قالوا: بلی، فمنهم اقرار باللسان و منهم تصدیق بالقلب(97).
از آیه میثاق و این حدیث استفاده می شود که خداوند از فرزندان آدم پیمانی گرفته است. مراد از این پیمان و چگونگی آن چیست؟ حدود شش قول مفسرین نقل کرده اند و در تفسیر برهان حدود 37 روایت در ذیل همین آیه و آیه بعدی آمده است و در تفسیر نور الثقلین حدود 30 روایت که قسمتی از آن مشترک و قسمتی از آن متفاوت و مجموعا شاید از 40 روایت متجاوز باشد.
در پایان تذکر این نکته لازم است که روایات درباره نور پیامبر اکم (صلی الله علیه و آله و سلم) زیاد است و قسمت عمده ای در شرح حال زندگی بقیه معصومین (علیه السلام) آمده، در خوانندگان محترم به عنون ملحق این دفتر ذکر می شود.

سیر نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم)
مرحوم مجلسی (قدس سره) از شیخ ابوالحسن بکری در کتاب الانوار(98) که تاریخ ولادت سید ابرار تألیف کرده است نقل می کند که روایت کرده است به سند خود از عبدلله بن عباس و جمعی از صحابه که چون حق تعالی خواست محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را خلق کند، به ملائکه گفت: می خواهم مخلوقی بیافرینم و و را شرافت و فضیلت دهم بر جمیع خلایق و او را بهترین پیشینیان و پسینیان و شفیع روز جزا گردانم. اگر او نبود، بهشت و جهنم را نمی آفریدم، پس بشناسید منزلت او را و گرامی دارید او را برای کرامت من و عظیم شمارید او را برای عظمت من، پس ملائکه گفتند: ای اله ما و سید ما بندگان را بر آقای خود اعتراض نمی شاید. شنیدیم و اطاعت کردیم.
پس امر کرد حق تعالی جبرئیل و حاملان عرش را که تربت نوارنی آن حضرت را از موضع ضریح مقدس او برداشتند و جبرئیل آن تربت را به آسمان برد و در سلسبیل غوطه داد تا آن که پاکیزه شد مانند در سفید، پس هر روز آنرا در نهرهای بهشت فرو می برد و بر ملائکه عرضه می کرد و چون ملائکه نور و ضیاء آنرا می دیدند با تحیت و سلام و تعظیم و اکرام استقبال می کردند، و به هر صفی از صفوف ملائکه که آنرا می گردانید، ملائکه اعتراف به فضل آن می کردند و می گفتند: اگر ما را امر نمائی که آنرا سجده کنیم، هر آینه سجده خواهیم کرد.
و از حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) روایت کرده است که حق تعالی بود و هیچ خلقی با او نبود، پس اول چیزی که خلق کرده و نور حبیب خود محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بود او را آفرید قبل از آنکه آب و عرش و کرسی و آسمانها و زمین و لوح و قلم و بهشت و جهنم و ملائکه و آدم و حوا را بیافریند، به چهار صد و بیست و چهار هزار سال، پس چون نور پیغمبر ما محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را خلق کرد هزار سال نزد پرودرگار خود ایستاد و او را به پاکی یاد می کرد و حمد و ثنا می گفت و حف تعالی نظر رحمت به سوی او داشت و می فرمود: توئی مراد و مقصود من از خلق عالم، و توئی اراده کننده خیر و سعادت، و توئی برگزیده من از خلق، من، به عزت و جلال خود سوکند می خورم که اگر تو نبودی افلاک را نمی آفریدم، هر که تو را دوست میدارد من نیز او را دوست می دارم و هر که تو را دشمن می دارد من او را دشمن می دارم.
پس نور آن حضرت درخشان شد و شعاع آن بلند شد، پس حق تعالی از آن نور دوازده حجاب آفرید:
حجاب القدره، حجاب العظمه، حجاب العزه، حجاب الهیبه حجاب الجبروت، حجاب العساده، حجاب الشفاعه، پس حق تعالی امر نمود نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را که داخل شو در حجابها، در حجاب العظمه یازده هزار سال می گفت: سبحان عالم السرور الخفی و در حجاب العزه ده هزار سال می گفت: سبحان الکریم الاکرم، و در حجاب الجبروت هشت هزار سال می گفت: سبحان رب العرش العظیم، و در حجاب الکبریاء پنج هزار سال می گفت: سبحان العظیم الاعظم و در حجاب المنزله چهار هزار سال می گفت: سبحان العلیم و الکریم، و در حجاب الشفاعه دو هزار سال می گفت: سبحان من یزیل الاشیاء و الایزول و در حجاب الشفاعه هزار سال می گفت: سبحان الله و بحمده سبحان الله العظیم(99)
پس حضرت امیر (علیه السلام) فرمود: پس حق تعالی از نور پاک محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) ببست درای از نور آفرید و در هر دریا علمی چند بود که به غیر از خدا کسی نمی دانست، پس امر فرمود نور اان حضرت را که فور رود در دریای عزت، دریای صبر، دریای خشوع، دریای تواضع، دریای رضا، دریای وفا، دریای حلم، دریای پرهیزکاری، دریای خشیت، دریای انابت، دریای عمل، دریای فرید، دریای هدایت، دریای صیانت و دریای حیاء، تا آنکه در جمیع آن بیست دریا غوطه خورد، پس چون از آخر دریاها بیرون آمد حق تعالی وحی نمود به سوی او که ای جبیب من وای بهترین رسولان من و ای اول آفریده های من، و ای آخر رسولان من! توئی شفیع روز زا، پس آن نور از هر به سجده افتاد و چون سر برداشت صدو بیست و چهارد هزار قطره از او ریخت و خدا از هر قطره ای از نور آن حضرت، پیغمبری از پیغمبران را آفرید پس آن نورها به دور نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) طواف می کردند و می گفتند: سبحان من هو عالم لا یجهل، سبحان من هو حلیم لا یجعل، سبحان من هو غنی لا یفتقر پس حق تعالی همه را ندا کرد که آیا می شناسید مرا؟ پس نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) قبل از سایر انوار ندا کرد: انت الله الذی لا اله الا انت وحدک لا شریک لک، رب الا رباب و ملک الملوک پس خداوند او را ندا کرد که: توئی برگزیده من و دوست من و بهترین خلق من، امت تو بهترین امتهاست.
پس از نور آن حضرت جوهری آفرید و آنرا به دو نیم کرد و یک نیم آن به نظر هیبت نگریست، پس آن آب شرین شد و در نیم دیگر به نظر شفقت نظر کرد و عرش را از آن آفرید و عرش را بر روی آب گذاشت. سپس کرسی را از نور عرش آفرید و از نور کرسی، لوح را آفرید و از نور لوح، قلم را آفرید و به قلم وحی نمود که بنویس توحید مرا، پس قلم هزار سال مدهوش کردید از شنیدن کلام الهی و چون به هوش باز آمد گفت: پروردگارا چه چیز بنویسم؟ فرمود: بنویس لا اله الله، محمد رسول الله پس قلم چون نام محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را شیند به سجده افتاد و گفت: سبحان الواحد القهار سبحان العظیم الاعظم پس سر برداشت و شهادتین را نوشت و گفت: پروردگارا کیست محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) که نام و را به نام خود و یاد او را به یاد خود مقرون گردانیدی؟ حق تعالی وحی نمود که: نمود که: ای قلم اگر او نمی بود تو را خلق نمی کردم و نیافریدم خلق را مگر برای او، پس اوست بشارت دهنه و ترساننده و چراغ نور بخشنده و شفاعت کننده و دوست من.
پس قم از حلاوت نام آن حضرت گفت: السلام علیک یا رسول الله آن حضرت در جواب فرمود: علیکم السلام منی و رحمه الله و برکاته پس از اان روز سلاام کردن سنت و جواب دادن واجب شد.پس حق تعالی قلم را فرمو بنویس قضا و قدر مرا و آنچه خواهم آفرید تا روز قیامت، پس خداوند ملکی چند را آفرید که صلوات فرستند بر محمد و آل و استغفار کنند برای شیعیان ایشان تا روز قیامت.
پس خدا از نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بهشت را آفرید و به چهار صفت آنرا زینت بخشید، تعظیم، جلالت، سخاوت، امانت و بهشت را برای دوستان و اهل طاعت خود مقرر فرمود، بعد آسمانها را از دودی که از آب برخاست خلق کرد و از کف آن زمینها را خلق کرد، و چون زمین را خلق کرد، مانند کشتی در حرکت بود. پس کوهها را خلق کرد تا زمین قرا گرفت، و ملکی خلق کرد که زمین را برداشت و سنگی عظیم آفرید که پای ملک بر روی آن قرار گرفت و گاوی عظیم آفرید که سنگ بر پشت او مستقر گردید و ماهی عظیم آفرید که گاو بر پشت او ایستاد و ماهی بر روی آب است و آب بر روی هوا است و آنچه در زیر ظلمت است کسی به غیر از خدا نمی داند.
پس عرش را به دو نور منور گردانید: نور فضل و نور عدل، و از فضل، عقل و حلم و علم و سخاوت را آفرید و از عقل، خوف بیم. و از علم، رضا خشنودی و از حلم، مودت و از سخاوت، محبت آفرید. پس جمیع این صفات را در طینت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت آن حضرت تخمیر کرد. بعد از آن ارواح مومنان از امت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را آفرید. و بعد آفتاب و ماه و ستاره ها و شب و روز و روشناوئی و ظلمت و سائر ملائکه را از نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) آفرید. پس نور مقدس آن حضرت را در زیر عرش هفتاد و سه هزار سال ساکن گردانید و سپس نور آن حضرت را هفتاد هزار سال در بهشت ساکن گردانید. پس هفتاد هزار سال دیگر او را در سدره المنتهی ساکن گردانید، پس نور آن حضرت را از آسمانی به آسمانی دیگر منتقل نمود تا به آسمان اول رسانید. پس در آسمان اول ماند تا حق تعالی اراده نمود که حضرت آدم را خلق کند، پس امر کرد جبرئیل را تا نازل شود به سوی زمین و قبضه ای از خاک برای بدن آدم فراگیرد.
شیطان لعین سبقت گرفت به سوی زمین و به زمین گفت: خدا می خواهد از تو خلقی بیافریند و او را به آتش عذاب کند، و چون ملائکه بیایند بگو پناه می برم به خدا از آنکه از من چیز بگیرید که آتش را در آن بهره ای باشد. چون جبرئیل بیامد و زمین استعاذ کرد، جبرئیل برگشت و گفت: پروردگارا! زمین از من به تو پناه برد، پس بر آن رحم کردم، و همچنین میکائیل و ا سرافیل هر یک آمدند و برگشتند.حق تعالی عزرائیل را فرستاد، چون زمین به خدا پناه برد، عزرائیل گفت: من نیز پناه می برم به خدا از آنکه فرمان او نبرم. پس قبضه ای از بالا و پائین و تمام روی زمین از سفید و سیاه و سرخ و نرم و درشت زمین گرفت و به این سبب اخلاق و رنگهای فرزندان آدم مختلف شد. پس حق تعالی وحی نمود که: چرا تو بر آن رحم نکردی چنانکه آنها رحم کردند؟ گفت: فرمانبرداری تو بهتر بود از رحم کردن بر آن. پس حق تعالی وحی نمود که: می خواهم از این خاک خلقی بیافرینم که پیغمبران و شایستگان، و اشقیاء و بدکاران در میانشان باشند و تو را قبض کننده ارواح همه گردانیدم.
و امر کرد جبرئیل را که بیاورد آن قبضه سفید نورانی را که طینت مقدس پیغبمر آخر الزمان و اصل همه مخلوقات بود. پس جبرئیل با ملائکه کروبیان و ملائکه صافان و مسبحان بیامدند به نزد موضع ضریح مقدس آن حضرت و آن قبضه را گرفتند و به آب تسنیم و آب تعظیم و آب تکریم و آب تکوین و آب رحمت و آب خشنودی و آب تسنیم و آب تعظیم و آب تکریم و آب تکوین و آب رحمت و آب خشنودی و آب عفو خمیر کردند، پس سر آن حضرت را از هدایت و سینه اش را از شفقت و دستهایش را از سخاوت و دلش را از صبر و یقین و فرجش را از عفت و پاهایش را از شرف و نفسهایش را از بوی خوش آفرید.
پس مخلوط نمود آن طینت را با طینت آدم چون جسد آدم تمام شد، به ملائکه وحی فرمود: من بشری می آفرینم از گل و چون او را درست کنم و روح در او بدمم همه نزد او به سجده در آئید. پس ملائکه جسد آدم را برگرفتند و بر در بهشت گذاشتند و منتظر فرمان حق تعالی بودند که هرگاه مأمور به سجود گردند، سجده کنند، پس حق تعالی امر نمود روح آدم را که داخل بدن او شود. روح مکان تنگی دید و از داخل شدن امتناع نمود، حق تعالی امر کرد، به کراهت داخل شو و به کراهت بیرون بیا. چون روح به چشمها رسید، آدم جسد خود را می دید و صدای تسبیح ملائکه را می شنید چون به دماغ رسید عطسه ای کرد و خدا او را به سخن آورد و گفت: الحمدلله و آن اول کلمه ای بود که آدم به اان تکلم نود، حق تعالی به او وحی کرد: رحمک الله ای آدم! برای رحمت تو را خلق کرده ام و رحمت خود را برای تو و فرزندان تو مقرر کرده ام هرگاه بگویند مثل آنچه تو گفتی. پس به این سبب دعا کردن برای عطسه کننده سنت شد و هیچ چیز بر شیطان گرانتر از دعا کردن برای عطسه کننده نیست. چون آدم از نظر کردن به سوی بالا، دید بر عرش نوشته است: لا اله الا الله محمد رسول الله. و اسماء اهل بیت آن حضرت را دید که بر عرش نوشته است. چون روح به ساقتش رسید، قبل از آنکه به قدمهایش برسد، خاست برخیزد تنوانست، به این سبب خداوند فروموده است: خلق الانسان من عجل(100) یعنی آفریده شده است انسان از شتاب و تعجیل در امور.
و از حضرت صادق (علیه السلام) منقول است که روح صد سال در ساقهاو صد سال در قدمهای او بود. چون آدم درست ایستاد، خدا ملائکه را به سجود امر کرد و آن بعد از ظهر روز جمعه بود. پس در سجده بودند تا وقت عصر، پس آدم از پشت خود صدائی شنید ه تسبیح و تقدیس الهی مانند مرغان است که بهترین اولین و آخرین است. پس سعادت برای کسی است که او را متابعت و اطاعت کند و شقاوت برای کسی است که مخالفت او کند. پس ای آدم عهد مرا بگیر و آنر مسپار مگر به رحمهای پاکیزه از زنان عفیفه و طیبه وصلبهای پاکیزه از مردان پاک. آدم گفت: الها! به سبب این مولود، شرف و ارزش و حسن و وقار مرا زیاد گردایندی. پس حق تعالی از طینت یک دنده آدم گفت: تو کیستی؟ گفت: منم حوا، خدا مرا برای تو آفریده است. آدم گفت: چه نیکو است خلقت تو. حق تعالی وحی فرمود به سوی آدم که، این کنیز من است و تو بنده منی و شما را خلق کرده ام برای خانه ای نام آن بهشت است. پس مرا به پاکی یاد کنید و حمد و سپاس من بگوئید، ای آدم! خواستگاری کن حوا را از من و مهرش را بده. آدم گفت: مهر او چیست؟ فرمود مهرش آن است که ده مرتبه صلوات بفرستی بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) پس آدم گفت: پروردگارا پادش تو بر این نعمت آن است که تو را سپاس و شکر کنم تا زنده ام. پس حوا را تزویج نمود و قاضی، خداوند متعال بود و عقد کننده، جبرئیل و گواهان، ملائکه مقربین بوند، پس ملائکه در عقب آدم می ایستادند. آدم عرض کرد: به چه سبب ملائکه در عقب من می ایستند؟ حق تعالی فرمود: برای اینکه نظر کنند به نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) که در صلب تو است. عرض کرد: پروردگارا، من را از صلب به پیش روی من قرار بده تا ملائکه در مقابل روی من بایستند. پس ملائکه در مقابل او صف کشیده ایستادند. آدم از حق تعالی سوال نمود آن نور در جائی ظاهر شود که آدم نیز تواند دید. پس حق تعالی نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را در انگشت.... و پیوسته این انوار از حضرت حسن (علیه السلام) را در انگشت کوچک و نور حسین را در انگشت... و پیوسته این انوار از حضرت آدم ساطع بود مانند آفتاب، و آسمانها و زمین و عرش و کرسی و سراپرده های عظمت و جلال همگی به آن انوار منور گریده بودند و هر گاه آدم می خواست با حوا نزدیکی کند او را امر می فرمود: وضو بساز و خود را معطر و خوشبو گرداند و می گفت: خدا این نور را روزی تو خواهد کرد و آن امانت و میثاق خدا است. پس پیوسته آن نور با آدم بود تا اینکه حوا به شیث (علیه السلام) حامله شد پس آن نور منتقل شد به جبین حوا و ملائکه نزد حوا می آمدند و او را تهنیت می گفتند، پس چون شیث متولد شد نر محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) در جبین او منتقل شد، پس جبرئیل پرده ای میان حوا و او آویخت و از چشمها پنهان شد، چون به سن بلوغ رسید آدم (علیه السلام) او را طلبید و گفت: ای فرزند! نزدیک شو که من از تو مفارقت نمایم. نزدیک من بیا که من عهد و پیمان از تو بگیرم چنانکه حق تعالی از من گرفت،
پس آدم سر خود را به سوی آسمان بلند کرد و چون خدا مراد او را می دانست امر کرد ملائکه را باز ایستاند از تسبیح و تقدیس و بالهای خود را در هم پیچیدند، و مشرف شدند. ساکنان بهشت از غرفه های خود و ساکن شد صدای درهای بهشت و جاری شدن نهرها و صدای برگهای درختان و همگی گردن کشیدند برای شنیدن ندای آدم، و حق تعالی وحی کرد به او که ای آدم بگو آنچه می خواهی، عرض کرد: ای خداوند هر نفس و روشنی بخش قمر و شمس، مرا آفریدی به هر نحو که خواستی و به من سپردی آن نور مقدس را که از آن تشریفهاو کرامتها دیدم و آن نور منتقل شد به فرزندم شیث و می خواهم عهد و پیمان بگیرم چنانکه از من گرفتی و تو را گواه می گیرم بر او، پس ندا از جانب حق تعالی رسید: ای آدم! از فرزند خود شیث عهد را بگیر و گواه بگیر بر او جبرئیل و میکائیل و جمیع ملائکه را.
پس حق تعالی امر کرد جبرئیل را که به زمین فرود آید با هفتاد هزار ملک و هر یک علم و تسبیح در دست گرفته و جبرئیل حریر و قلمی در دست داشت که به قدرت الهی آفریده شده بودند. پس رو کرد جبرئیل به آدم و گفت: ای آدم! حق تعالی تو را سلام می رساند و می فرماید: بنویس برای فرزندت نامه عهد و پیمان خلافت و نبوت را و گواه بگیر بر او جبرئیل و مکائیل و جمیع ملائکه را. آدم نامه را نوشت و جبرئیل بر او مهر زد و به شیث تسلیم نمود و دو جامه سرخ بر او پوشانید که از نور آفتاب روشن تر و از رنگ آسمان خوشایندتر بود و بریده نشده و دوخته نشده بودند. پس خداوند جلیل فرمود: باشید، پس ربهم رسیدند و پیوسته نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) در جبین شیث لامع بود تا آنکه محاوله بیضاء را تزویج نمود و جبرئیل آن حوریه را به عقد شیص در آورد و چون با وی نزدیکی نمود حامل شد به انوش. پس منادی ندا کرد و را که، گوارا و مبارک باد تو را ای بیضاء که حق تعالی نور سید پیغمبران و بهترین اولین و آخرین را به تو سپرد. چون اوش متولد شد و به حد کمال رسید شیث عهد و پیمان از او گرفت و نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) ازاو منتقل شد به فرزندش قینان و از او به مهلائیل، و از به انوش. پس منادی ندا کرد او را که، گوارا و مبارک باد تو را ای بیضاء که حق تعالی نور سید پیغبمران و بهترین اولین و آخرین را به تو سپرد. چون انوش متولد شد و به حد کمال رسید شیث عهد و پیمان از او گرفت و نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) از او منتقل شد به فرزندش قینان، و از او به مهلائیل، و از او به أدد واز او به اخنوخ، که ادریس (علیه السلام) است و از ادریس منتقل شد به متوشلخ، و عهد از او گرفت. سپس به لمک، و بعد به حضرت نوح (علیه السلام) منتقل شد و از نوح به سام، و از او به ارفحشد، و از به غابر، و از و به قالع و از او به أرغو واز او به شارغ، و از او به تاخور، و از او به تارخ، و ازاو به ابراهیم (علیه السلام و از او به اسماعیل،و از او به قیدار، و از به همیسع، و از او به (نبت) و از او به یشحب، و از او به أدد، و از او به عدنان، و از او به خزمیه، و از او به سوی فهر، و از او به سوی عبد منافت و او به هاشم، که چون داخل مسجد الحرام می شد، کعبه از نور او روشن می گشت و پیوسته از روی انورش روشنائی بوس آسمان بلند می شد.
و چون از مادرش عائکه متول شد دو گیسو داشت مانند گیسوهای اسماعیل که نور آنها به سوی آسمان ساطع بود، پس اهل مکه از مشاهده این حال تعجب کردند و قبایل عرب از هر جانب بسوی مکه آمدند و کاهنان به حرکت در آمدند و بتها به فضیلت پیغبمر مختار گویا شدند و هاشم به هر سنگ و کلوخی که می گذشت به قدرت الهی به سخن می آمد و او را ندا می کرد: بشارت باد تو را ای هاشم که بزودی از ذریه تو فرزندی ظاهر خواهد داشت شد که نزد خداوند گرامی ترین خلق باشد و شریفترین عالمیان باشد، یعنی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) که خاتم پیغمبران است و چون هاشم در تاریکی می گذاشت روشنی او هر طرف را روشن می کرد.
پس چون هنگام وفات عبد مناف شد، عهد و پیمان از هاشم گرفت که نور آن حضرت را مسپارد مگر به رحمهای پاکیزه از زنان مسلمه صالحه نجیبه. هاشم عهد را قبول کرد.و پادشاهان همه آرزو می کردند که دختر خود را به او دهند و مالهای بسیار برای او می فرستادند تا شاید به مواصلت ایشان راضی شود، و هر روز به سوی کعبه می آمد هفت شوط طواف می کرد و به پرده های کعبه می چسبید و هر که به نزد او می آمد او را گرامی می داشت، عریان را کسوت می بخشید، گرسنه را طعام می خوارنید، حاجتمندان را به حاجت می رسانید، قرض صاحبان قرض را ادا می نمود، هر که مبتلا به دیه می شد به نیابت او ادا می کرد، هرگز در خانه اش به روی صادر و وارد بسته نمی شد هر گاه ولیمه یا اطعامی می کرد آن قدر نعمت می کشید که زیادتی آنرا برای مرغان و وحشیان می بردند وصیت کرم او به آفاق جهان رسید و پادشاهی اهل مکه بر او مسلم گردید و کلیدهای کعبه و آب دادن حاجیان از چاه زمزم و حجاب کعبه و مهمنانداری حاجیان و سایر امور مکه به او رسید علم نزار، کمال اسماعیل، پیراهن ابراهیم، نعلین شیث، و انگشتری نوح را به میراث گرفت، حاجیان را گرامی می داشت و رفع حوائج ایشان می نمود.
و چون هلال ذیحجه طالع می شد امر می کرد مردم را جمع شوند نزد کعبه پس خطبه می خواند و می گفت: ای گروه مردم، بدرستی که شما امان یافتگان خدا و همسایگان خانه اوئید، و در این موسم، زیارت کنندگان خانه خدا می آیند و ایشان میهمانان خدایند و میهمان سزاوارتر است به گرامی داشتن از دیگران و حق تعالی شما را مخصوص گردانیده است به این کرامت و به زودی حاجیان می آنید یه سوی شما ژولیده مو و گرد آلود از هر دره عمیقی و قصد شما می نمایند از هر مکان دوری، پس ایشان را میهمانی و حمایت کنید و گرامی دارید، تا خدا شما را گرامی دارد.
و به نصیحت او اکابر قریش مالهای عظیم برای این امر جسم بیرون می آرودند و هاشم حوضها پوست نصب می کرد واز آب زمزم پر می کرد برای آشامیدن حاجیان و از روز هفتم شروع می کرد و به ضیافت ایشان و طعام به جهت ایشان نقل می نمود به سوی منی و عرفات.
سالی در مکه قحطی بهم رسید و چیزی نداشتند که ضیامت حاجیان بکنند.
هاشم شتری چند داشت به شام فرستاد و فروخت و قیمت آنها همگی صرف حاجیان کرد و قوت یک شب برای خود نگاه نداشت و به این سبب صیت کرمش به اطراف جهان دوید و آوازه همتش به تمام عالم رسید. و چون خبر او به نجاشی پادشاه حبشه و قیصر پادشاه روم رسید، نامه ها نوشتند و هدیه ها برای او فرستادند و استدها نمودند که دختر از ایشان منتقل گردد.
زیرا که کاهنان و رهبانان به تمام و علماء ایشان خبرداده بودند که این نوری که در جبین هاشم است، نوری آن حضرت است. هاشم قبول نکرد و دختری از نجبای قوم خود خواست و از او فرزندان ذکور و اناث: صعصعه، رقیه، خلاده و شعثا بودند.
و همچنان نور حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) در جبین او بود و از این امر بسیار متألم بود، پس شبی از شبها دور خانه کعبه طواف می کرد و به تضرع و ابتهال از ایزاد متعال سئوال نمود که او را به زودی فرزندی کرامت کنند که نور حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) در او بوده باشد. در این حال او را خواب ربود و در خواب ربود و در خواب صدای هاتفی را شنید که او را ندا کرد: بر تو باد به سملی دختر عمرو که او طاهره و مطهره و پاکدامان است از گناهان، پس مهر گران بده و او را خواستگاری نما که مانند او را از زنان نخواهی یافت و از او فرزندی روزی تو خواهد شد که سید پیغبمران از او به هم خواهد رسید.
پس هاشم ترسان بیدار شد و فرزندان عم و برادر خود مطلب را جمع کرد و خواب خود را بر ایشان نقل کرد. برادرش مطلب گفت: ای بردار!این زن که نام بردی از قبلیه بنی نجار است و در نیان قوم خود مشهور و معروف است به نجابت و عفت و کمال و حسن و طراوت و جمال و قبیله او اهل کرم و ضیافت و عزتند ولیکن تو از ایشان در شرافت و نسب افضلی و جمیع پادشاهان آروزی مواصلت تو دارند اگر البته به این امر عازمی، رخصت فرما تا ما برویم و برای تو خطبه کنیم. هاشم گفت: حاجت برآورده نمی شود مگر به سعی صاحبش. من خود می خواهم به تجارت شام بروم و آن کریمه را در عرض راه خواستگاری نمایم. پس تهیه سفر خود ساز کرد با برادر خود مطلب و پسران عم خو متوجه مدینه طیبه شدند، که قبیله بنی نجار در آنجا می بودند. چون داخل مدینه شدند نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) که از جین هاشم ساطع بود، تمام مدینه را روشن کرد و در جمیع خانه های ایشان پرتو افکند، اهل مدینه جمله به سوی ایشان آمدند و پرسیدند:
شما کیستند که هرگز از شما نیکوتر ندیده بودیم در حسن و جمال، خصوصا صاحب این نور لامع که خورشید جمال او جهان را روشن کرده است. مطلب گفت: مائیم اهل خانه خدا و ساکنان حرم حق تعالی، مائیم فرزندان لوی بن غالب واین برادر من است هاشم بن عبد مناف، و از بای خواستگاری به سوی شما آمده ایم و می دانید که این برادر مرا تمام پادشاهان اطراف استدعای مواصلت نمودند و ابا کرد و خود رغبت نمود که سلمی را از شما طلب نماید. پدر سلمی در میان آن گروه بود پس به جواب مبادرت نمود گفت: شمائید ارباب عزت و فخر و شرف و سخاوت و فتوت و جود کرم. آن کریمه که شما خطبه او می نمائید، دختر من است و او مالکه اختیار خود است و دیروز با زنان اکابر قبیله به سوق بنی قینقاع رفته است. اگر در اینجا توقف می نمائید، مشمول عنایت و کرامت ما خواهید بود و اگر به آن سوق تشریف می برید، مختارید. اکنون بگوئید کدامیک از شما خواستگاری او می نماید؟ گفتند: صاحب این نور ساطع و شعاع لامع، چراغ بیت الله الحرام و مصباح ظلام، صاحب جود و اکرام، هاشم بن عبد مناف. پدر سلمی گفت: به به، ما به این نسبت بلند پایه شدیم و سر به اوج رفعت کشیدیم و رغبت ما به او زیاده است از رغبت او به ما، لیکن چون او مالکه اختیار خود است با شما می رویم به سوی او، اکنون فرود آئید ای بهترین زوار و فخر قبیله نزار، پس ایشان را با نهایت عزت و مکرمت فورد آورد و به انواع ضیافتهاو کرامتها ممتاز گردانید، شتران نحر کرد کرد و خوانهای بسیار کشید.
جمیع اهل مدینه و قبیله اوس و خزرج برای مشاهده نور جمال هاشم بیرون آمدند، و علمای یهود را چون نظر بر آن نور افتاد جهان در دیده ایشان تیره شد چون در تورات خوانده بودند که این نور از علامات پیغمبر آخر الزمان است. از مشاهده این حال ملول و گریان شدند، و عوام ایشان سبب گریان شدن آنها را جویا شدند.
گفتند: این علامت کسی است که بزودی ظاهر شود و خونها بریزد و ملائکه در جنگ او را مدد کنند. در کتابهای شما نام او ماحی است و این نور او است که ظاهر شده است، پس سایر یهود از استماع این خبر گریان شدند و جمله کینه هاشم را به دل گرفتند و آن روز عزم بر اطفاء نرو آن حضرت نمودند.
چون روز دیگر صبح طالع شد، هاشم اصحاب خود را امر نمودی که جامه های فاخر پوشیدند و خودها بر سرگذاشتند و روزه ها در بر کردند و علم نزار را بلند کردند و هاشم را در یمان گرفتند مانند ماه در میان ستارگان، غلامان در پیش و اتباع و حشم در عقب روان گردیدند و با این تهیه متوجه بازار بنی قینقاع شدند. پدر سلمی و اکابر قوم او با جمعی از یهویان در خدمت ایشان روان شدند، چون نزدیک آن بازرا رسیدند مردم اهل شهرها وادیهای نزدیم و درو در آنجا حاضر بودند، همگی دست از کارهای خود برادشته، حیران نور جمال هاشم شده بودند و از هر طرف به سوی ایشان دویدند، سلمی نیز در میان آن گروه ایستاده محود جمال هاشم گردیده بود، ناگاه پدرش به نزد او آمد و گفت: بشارت می دهم تو را به امری که تورث سرور و شادی و فخر و عزت ابدی است برای تو. سلمی گفت: آن بشارت چیست؟ گفت: ای سلمی! این آفتاب اوج عزت و ماه برج کرامت و رفعت که می بینی به خواستگاری تو آمده است در اطراف جهان به کرم و سخاوت و عفت و کفاف معروف است، سلمی از غایت حیا رو از پدر برگردانید. پدرش از فخاوی کلام او رضا و خشنودی فهمید.
پس هاشم در کناری خیمه حریر سرخ بر پا کرد و سراپرده ها بر درون آن زدند و چون در خیمه خود قرار گرفت اهل سوق از هر سو نزد ایشان جمیع شدند و تفحص احوال ایشان می کردند، بعد از اطلاع از حقیقت حال، نائره حسد در کانون سینه ایشان مشتعل شد، زیرا سلمی در حسن و جمال و عفت و ادب و حسن خلق و کمال، نادره زمان و یگانه دوران بود.
پس شیطان به صورت پیر مردی متمثل شد و نزد سلمی آمد و گفت: من از اصحاب هاشمم و برای نصیحت و خیر خواهی تو آمده ام، این مرد اگر چه در حسن جمال، آن مرتبه دارد که دیدی ولیکن بسیار کم رغبت است به زنان، و زنی را که بسیار دوست دارد بیشتر از دو ماه نگاه نمی دارد، زنان بسیار خواسته و طلاق گفته است. و ار در جنگها شجاعتی نیست و بسیار ترسان و جبان است. سلمی گفت: اگر آنچه می گوئی در حق او راست باشد اگر قلعه خیبر را برای من پر از طلا و نقره کند در او رغبت ننمایم.
پس شیطان لعین امیداور شد و به صورت شخصی دیگر از اصحاب هاشم ممتثل شد و به نزد سلمی آمد و مانند آن افسانه ها بار دیگر بر او خواند، باز به صور ثالثی مصور شد و آن اکاذیب را اعاده نمود، پس چون پدر سلمی به نزد او آمد و او را ملول و غمگین یافت، گفت: ای سلمی چرا محزنی؟ امروز هنگام شادی و سرور تو است که عزت و کرامت ابدی تو را میسر گردیده است. سلمی گفت: ای پدر! می خواهی مرا به شخصی تزویج کنی که رغبت به زنان ندارد و طلاق بسیار می گوید و ترسان است در جنگها؟ پدر سلمی چون این سخن شیند خندید و گفت: والله که این مرد به هیچ یک از این صفات که ذرک کردی متصف نیست، به وجود و کرم او مثل می زنند، از بسیاری طعام که به مهمانان خواینده و وفور گوشت و استخوان که برای ایشان شکسته او را هاشم نامیده اند. و هرگز زنی را طلاق نگفته است و در شجاعت مهشور آفاق است و در خوشخوئی و خوشزبانی نظیر خود ندارد و التبه آن که این سخن را به تو گفته است شیطان خواهد بود.
چون روز دیگر شد سلمی هاشم را دید و از محبت آن نور که در جبین مبین او بود بی تاب گردید و رسولی نزداو فرستاد که: فردا مرا خواستگاری کن و مره هر چه از تو بطلبند مضاسقه مکن که من تو را مساعدت می نمایم از مال خحود، پس روز دیگر هاشم به اصحاب کبار خود به خیمه پدر سلمی آمدند و هاشم و مطلب و پسران عم ایشان در صدر خمیه نشستند و جمیع اهل مجلس از حیرت جمل هاشم نظر از وی بر نمی داشتند، پس مطلب به سخن در آمد ود گفت: ای اهل شرف و کرامت و فضل و نعمت مائیم، اهل بیت الله الحرام و صاحبان مشاعر عظام و به سوی ما می شتابند طوایف انام و خود می دانید شرف و بزرگواری ما را، و بر شما ظاهر است نور با هر محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) که حق تعالی او را مخصوص ما گردانیده است. و مائیم فرزندان لوی بن غالب و آن نور از آدم فرد آمده است تا آنکه به پدر ما عبد مناف رسده است و از او به برادرم هاشم منتقل گردیده و حق تعالی آن نعمت را به سوی شما فرستاد و آمده ایم برای او فرزند گرامی شما را خواستگاری کنیم.
عمو پدر سلمی گفت: برای شما است تحیت و اکرم و اجابت و اعظام، ما قبول کردیم خطبه شما را و اجابت نمودیم و دعودت شما را ولیکن ناچار است علم کردن به عادت قدیم ما که مهری گران برای انی امر ذی شأن مقدم دراید و اگر نه این که این عادت قدیم پیوسته در میان ما بوده، من اظهار این نمی کردم. مطلب گفت: ما صد ناقه سیا چشم، سرخ مو برای شما می فرستیم. پس شیزان که از جمله حضار مجلس بود گریست و نزد پدر سلمی آمد و گفت: مهر را زیاد کن. عمرو گفت: ای بزرگواران، قدر دختر ما نزد مشا همین بود؟ مطلب گفت: هزار مثقال طلا نیز می دهم. باز شیطان اشاره کرد به سوی عمرو که، طلب کن زیادتی از مهر را. عمرو گفت: ای جوان تقصیر کردی در حق ما. مطلب گفت: یک خروار عنبر و ده جامه سفید مصری و ده جامه عراقی نیز اضافه کردم. باز شیطان امر را. عمرو گفت: ای جوان تقصسیری کردی در حق ما. مطلب گفت: یک خروار عنبر و ده جامه سفید مصری و ده جمه عراقی نیز اضافه عراقی نیز اضافه کردم. با شیطان امر به زیادتی کرد، عمر و گفت: نزدیک آمدی و احسان کردی باز کرامت فرما. مطلب گفت: یک خروار عنبر و ده جامه سفید مصری و ده جامه عراقی نیز اضافه کردم. باز شیطان امر به زیادتی کرد، عمرو گفت: نزدیک آمدی و احسان کردی باز کرامت فرما. مطلب گفت: پنج کنیز هم برای خدمت ایشان می دهم. باز شیطان اشاره کرد، بیشتر بطلب، عمر و گفت: ای جوان آنچه می دهی باز به شما بر می گردد مطلب گفت: ده أوقیه مشک و پنج قدح کافور نیز اضافه کردم، آیا راضی شدید؟ باز شیطان خواست وسوسه کند، عمرو بانگ بر او زد و گفت: ای پیر بد خمیر، دور شو که مرا در این مجلس خجلت دادی. پس مطلب او را زجر کرد و از خیمه بیرونش کردند و یهودان نیز با اندوه و مذلت بیرون رفتند.
سرکرده یهودیان به پدر سلمی گفت: این مرد پیر حکیم ترین دانایان شام و عراق است چرا از تدبیر او بیرون می روی؟ و ما راضی نمی شویم که دختر خود را به عریبی که از بلاد ما نیست بدهی، پس جهار صد نفری یهود که حاضر بودند شمشیرها کشیدند و در برابر ایستادند و سادات حرم چهل نفر بودند، ایشان شمشیرها کشیدند و مطلب بر سر کرده یهود حمله آور و هاشم بر شیطان ملعون حمله کرد، شیطان گریخت و هاشم بدو رسید و او را گرفته بلند کرد و به زمین زد، چون نور رسالت بر او تایید نعره ای زد و مانند باد تندی از زیر دست او بیرون رفت و هاشم اصحاب او بسیاری از یهود را کشتند و چون خبر به مدینه رسید مردان و زنان به آن طرف دویدند و چون هفتاد نفر از یهودیان کشته شدند رو به هزیمت نهادند و عدوات یهود نسبت ره حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) محکم تر شد.
پس هاشم گفت: ظاهر شد تأویل خواب من. عمرو از آنها التماس نمود که دست از ایشان بردارید و شادی را به اندوه مبدل نسازید، پس هاشم به خیمه خد رماجعت و اسباب ولیمه مهیا نمود و جمیع حاضران را طعام کرد.
عمرو به نزد دختر آمد و گفت شجاعت هاشم را مشاهده نمودی؟ اگر من از او التماس نمی کردم یکی از یهود را زنده نمی گذاشت. سلمی گفت: ای پدر آنچه خبر مرا در آن میدانی بکن و از ملامت لئیمان پروا مکن. عمرو به نزد اهل حرم آمده گفت: ای بزرگواران غم و کینه را از دلها بیرون کنید دختر من هدیه شمااست و از شما هیچ توقع ندارم. مطلب گفت: آنچه گفته ایم با زیادتی می دهیم و رو کرد به سوی هاشم و گفت: ای برادر به آنچه گفتیم راضی شدی؟ گفت: بلی.پس با یکدیگر مصافحه کردند، عمرو. زر بسیا و مشک و عنبر و کافور فراوان بر هاشم و مطلب و سایر اصحاب ایشان نثار کرد و همگی بار کرده و به مدینه مراجعت نمودند و در مدینه زفاف آن غزه عبد مناف با آن دره صدف کرامت و عفاف متحقق شد و بعد از تحقق التیام و مشاهده اخلاق پسندیده آن بدر تمام، سلمی آنچه از هاشم به علت مهر گرفته بود. با اضعاف آن رد کرد و در همان شب در شاهوار نطفه عبدالمطلب در صدف رحم طاهر سملی منعقد شد و نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) از جبین مکین سلمی ساطع گردید و اهل یثرب همگی سلمی را برای آن کرامت تهنیت گفتند و از آن نور حسن و طراوت، آن گوهر یگانه مضاعف گردید و زنان مدینه به مشاهده جمال او آمده و از نور او حیران می شدند.
به هر درخت و سنگ و کلوخی که می گذشت او را تحیت و سلام و تهنیت و اکرام می گفتند، پیوسته از جانب راست خود ندائی می شنید که السلام علیک یا خیر البشر و این غرائب را به هاشم نقل می کرد و از قوم اخفاء می نمود، تا آنکه شبی شنید منادی او را ندا کرد که: بشارت باد تو را که خدا به تو را ارزانی داشت فرزندی را که بهترین اهل شهرها و صحراها است. چون سلمی این ندا را شنید دیگر نگذاشت هاشم به او نزدیکی کند، هاشم چند روزی به بعد از آن در مدینه ماند و سلمی را وداع کرد و گفت: ای سلمی به تو سپردم امانتی را که حق تعالی به آدم سپرد و آدم به شیث سپرد و پیوسته اکابر دین این نور مبین را به یکدیگر سپرده اند تا اینکه به ما رسید و کرامت ما به سبب آن مضاعف گردید و اکنون آن نور را به امر الهی به تو سپردم و از تو عهد و پیمان می گیرم که آنرا حراست و محافظت نمائی، و اگر در غیبت من آن فرزند به ظهور آید یابد که نزد تو را دیده گرامی تر و از جان و زندگانی عزیزتر باشد، و اگر توانی چنان کن که دیده ای بر او نیفتد که حاسدان و دشمنان او بسیارند خصوصا یهودان که عداوت ایشان در اول امر بر تو ظاهر شد و اگر از این سفر بر نگردم و خبر وفات من به تو رسید باید که در محافظت و کرامت او تقصیر ننمائی، چون به سن شباب رسید او را به حرم خدا برگردانی و او را از عموهایش دور نگردان که حرم خدا عزت ونصرت ماست. سلمی گفت: سخنان تو را شنیدم و به جان قبول کردم، دلم را از ذکر مفارقت خود به درد آوردی و از حق تعالی سئوال می نمایم که تو را بزودی به من برگرداند.
پس هاشم با برادر خود و سایر اقارب بیرون آمد، هاشم رو به سوی ایشان کرد و گفت: ای برادران و خویشان، مرگ راهی است که هیچ کس را از آن چاره ای نیست و من از شما غایب می شوم و نمی دانم به سوی شما بر می گردم یا نه و شما را وصیت می کنم با یکدیگر متفق باشید و از هم جدا مشوید که مورث مذلت و خواری شما می گردد. نزد پادشاهان و غیر ایشان، و دشمنان در عزت و دولت شما طمع می کنند، برادرم مطلب را خلیفه خود می کنم بر شما، زیرا که او عزیزترین خلق است، نزد من اگر وصیت مرا بشنوید و او را پیشوای خود دانید و کلیدهای کلیدهای کعبه و سقایت زمزم و علم جد ما نزار و آنچه از کرامتهای پیغمبران به مارسیده است به او تسلیم نمائید فیروز سعادتمند می گردید.
و دیگر وصیت می کنم شما را در حق فرزندی در رحم سلمی است که او را شأنی عظیم و رتبه ای بزرگ خواهد بود پس در هیچ باب مخالف قول من میکند.
گفتند: شنیدیم گفتار تو را و اطاعت کردیم فرموده تو را، ولکن ما را به وصیت خود شکستی.
پس هاشم به جانب شام متوجه شد چون به مقصد رسید و متاع خود را فروخت وامتعه مناسب خرید و تحفه ها و هدیه ها برای سلمی تحصیل کرد و خواست که جانب مدینه سفر کند، او را عارضه ای رویداد و از رفقیان باز ماند و روز دیگر مرضش سنگین شد. پس به رفقا و غلامان و خدمتکاران خود گفت: علامت مرگ در خود مشاهده می نمایم و گویا مرا از این درد رهائی نیست، برگردید به سوی مکه و چون به مدینه برسید سلام مرا به سلمی برسانید و او را تعزیه بگوئید و در باب فرزندم به او وصیت نمائید که من غمی به غیر از آن فرزند ارجمند ندارم، پس بعد از دو روز که آثار موت بر او ظاهر گردید که من غمی به غیر از آن فرزند ارجمند ندارم، پس بعد از دو روز که آثار موت بر او ظاهر گردید و عساکر ارتحال نزداو متواتر رسید، فرمود: مرا بنشانید و دوات و کاغذی طلبید، بعد از ذکر نام مقدس جناب ایزدی نوشت:
این نامه ای است که بنده ذلیلی نوشته است و در وقتی که فرمان مولای او به او رسیده بود که بار بندد از نشأه فانی دنیا به سوی نشأه باقی عقبی. اما بعد، این نامه را در هنگامی نوشتم که جان در کشاکش مرگ بود و هیچ کس را از مرگ گریزی نیست، اموال خود را به سوی شما فرستادم که در میان خود با تسویه قسمت کنید و آن کریمه را که از شما دور است و نو شما باو است و عزت شما نزد او است یعنی سلمی را فراموش نکنید. وصیت می کنم شما را به احترام فرزند او و رعایت حق او، فرزندان مرا سلام برسانید. پیام و سلام مرا به سلمی برسانید و بگوئید: آه، آه که من از وصال و قرب او سیر نشدم و به دیدار فرزند دلبند خود بهره مند نشدم و سلام و رحمت خدا بر شما باد تا روز قیامت.
پس نامه را پیچید و به مهر خود مزین کرد و به ایشان سپرد و گفت: مرا بخوابانید چون خوابید نظر به سوی آسمان افکند و گفت: مدارا کن ای رسول خداوند من، به حق نور مصطفی که من حامل آن بودم، چون این را گفت: به آسانی به عالم بقا رحلت نمود، گویا چراغی بود و خاموش شد.
پس آن جناب را تجهیز و تغسیل و تکفین نمودن؛و در غره شام، آن معدن کرم و انعام را دفن کردند و به سوی مکه روان شدند چون به مدینه رسیدند صدا با ناله وا هاشما بلند کردند. از استماع این صدای وحشت افزا زنان و مردان مدینه از خانه ها بیرون دویدند، سلمی و پدر او و خویشان او جامه چاک کردند، سلمی فریاد بر آورد واهاشما! کرم و عزت از موت تو مردند، که خواهد بود بعد از تو برای فرزندی که او را ندیده ای و میوه او را نچیده ای؟ پس سلمی شمشیر هاشم را کشیده شتران و اسبان ارو را پی کرد و قیمت همه را از مال خود تسلیم کرد و به وصی هاشم گفت: مطلب را از من دعا برسان و بگو که من بر عهد برادر تو هستم و مردان بعد از او بر من حرامند.
چون غلامان واموال هاشم به مکه رسیدند زنان مکه رسیدند زنان مکه موها پریشان کرده گریبانها دریدند، آسمان و زمین بر ایشان گریستند چون وصیتنامه آن جناب را گ شودند مصیبت ایشان تاره شد و به وصیت او مطلب را رئیس و پیشوای خود گردانیدند و علم اکرم نزار و کلیدهای کعبه و سقایت زمزم و رفاده حاجیان حرم و کمان اسماعیل و نعلین شیث و پراهن ابراهیم و انگشتر نوح سایر مکارم اشیاء که در دست ایشان بو همه را به مطلب تسلیم نمودند.
چون هنگام وضع حمل سلمی شد، ألمی که زنان را می باشد به او نرسید، ناگاه صدای هاتفی را شنید که گفت: ای زینب زنان بنی نجار پرده ها را بر فرزندت بیاویز و از دیده نظارگیان مستور دار که اهل جمیع اقطار از او سعادتمند گردند. چون سلمی صدای منادی را شنید، درها را بست و پرده ها را آویخت و کسی را از حال خود مطلع ننمود. پس ناگاه دید که حجابی را نور بر او زده شد از زمین تا آسمان تا شیاطین نزدیک او نیایند. پس شبیه الحمد متولد شد و نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) از او ساطع گردید، در ساعت خندید و تبسم نمو چون او را در بر گرفت موی سفیدی در سر او دید به این سبب او را شبیه الحمدنامید.
سلمی ولادت خود را پنهان کرد تا یکماه کسی بر ولادت او مطلع نشد، بعد از یک ماه ه قوایل و زنان اقارب او مطلع شدند و به تهنیت او آمدند، از غرائب احوال آن مولد متعجب شدند چون دو ماهه شد به راه افتاد، و یهودان که او را می دیدند، از اندوه کینه او بی تاب می شودند. چن می دانستند که آن نوری که از او ساطع است نور پیغمبری است که ایشان را خواهد کشت و دین ایشان را بر طرف خواهد کرد.
چون هفت سال از عمر شریفش گذشت جوانی شد در نهایت قوت و شدت و صلوت بارهای گران را بر می داشت و ا طفال را به دست بلند کرده و به زمین می زد.
پس مردی از قبیله بنی الحارث برای حاجتی داخل مدینه شد ناگاه نظرش بر طفلی افتاد که مانند ماه پاره ای نور از او ساطع است وبا جمعی از کودکان بازی می کند، نزد ایشان ایستاد و محو حسن و جمال او گردیده گفت: زهی سعادتمند کسی که تو در دیار او باشی. او بازی می کرد و گفت: منم فرزند زمزم و صفا، و پسر هاشم و همین بس است برای شرف من.
آن مرد نزدیک آمده گفت: ای جوان چهنام داری؟ گفت: منم شیبه پس هاشم بن عبد مناف، پدر من مرد و عموهای من جف کردند با من، با مادر و خالوهای خود در این غبربتا مانده ام. تو از کجا آمده ای ای عم؟ گفت: از مکه آمده ام شیبه گفت: چون به سلامت به مکه بر گردی و فرزندان عبد مناف ار ببینی سلام من به ایشان برسان و بگو: رسالتی دارم به سوی شما از طفل یتیمی که پدرش مرده و عموهایش به او جفا کردند. ای فرزندان عبد مناف: زود فراموش کردید وصیتهای هاشم را و ضایع کردید نسل او را، هر نسیم که از سوی مکه می وزد شما را از آن می شنوم و در آرزوی مواصلت شما شبها به روز می آورم. آن مرد از استماع این رسالت گریان شده به سرعت تمام به جانب مکه روان شد، چون به مجلس اولاد عبد مناف در آمد بعد از تحیت و سلام گفت: ای اکابر و اشراف و ای فرزندان عبد مناف از عزت خود غافل شده اید و چراغ هدایت خود را در خانه دیگران افروخته اید.
پس پیام عبدالمطلب یعنی شیبه رابه ایشان رسانیده ایشان گفتند: ما ندانستیم که او به این مرتبه رسیده است. آن رسول گفت: بخدا سوگند می خورم که فصحاء در جنب فصاحت او، لالند و عقلا در مکالمه او عاجز، خورشید اوج حسن و جمال است و نور دیده اهل فضل و کمال.
پس مطلب در همان مجلس مرکب طلبیده سوار شد و تنها عنان عزیمت به صورت مدینه معطوف گردانید و به سرعت تمام خود را به مدینه رسانید. چون داخل مدینه شد شیبه الحمد را دید که با کودکان بازی می کند. او را به نور محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) شناخت و دید سنگی عظیم برداشته است و می گوید: منم پسر هاشم که مشهور است به عظائم، چون مطلب این سخن را شنید ناقه را خوابانید و گفت نزدید من بیا ای یادگار برادر من پس شیبه به سوی او دوید و گفت: کیستی تو که دلم به سوی تو مایل گردید؟
گمان می برم از اعمال من باشی. گفت: منم مطلب عموی تو و مو را دربر گرفته می بوسید و می گریست. پس گفت ای پسر برادر من، می خواهی تو را ببرم به شهر پدر و عموهایت که خانه عزت تو است؟ گفت: بلی می خواهم، پس مطلب سوار شد و شیبه را با خود سوار کرد و به سوی مکه روان شد. شیبه گفت: ای عم من به سرعت بور که می ترسم خویشان مادرم مطلع شوند و شجاعان قبیله اوس و خزرج با ایشان موافقت کنند و نگذارند مرا بیرون بری. مطلب گفت: ای فرزند برادر غم مخور حق تعالی کفایت شرایشان می نماید. چون یهودیان مطلع شدند که شبیه با عم خود مطلب تنها روانه مکه شده اند در قتل ایشان طمع کردند. یکی از روسای یهود که او را دحیه می گفتند پسری داشت لاطیه نام، روزی بیرون آمد با اطفال بازی کند. شیبه با استخوان شتری بر سر او زد و سرش شکست و گفت: ای پسر یهودیه! اجلت نزدیک شده است و به زودی خانه های شما خراب خواهد شد.
چون این خبر به پدر او رسید به غایت خشمناک شد و این کینه به کینه قدیم ایشان اضافه گشت، پس چون این خبر را شنید، در میان قوم خود ندا کدر که، ای گروه یهودان، آن پس که از او می ترسیدید، با عم خود تنها رفته است. پس او را دریابید و هلاک کنید و از شر او ایمن گردید.
پس هفتاد نفر از هیود اسلحه بر خود راست کرده: از عقب ایشان روان شدند.
چون درشب صدای سم ستوران ایشان به گوش مطلب رسید، گفت: ای پسر برادر! به ما رسیدند آنه که از ایشان به گوش مطلب رسید، گفت: ای پس برادر! به ما رسیدند آنها که از ایشان حذر می کریدم. شیبه گفت: ای عم! راه بگردان. مطلب گفت: نور جین تو راهنمای آن گمراهان خواهد بود و به هر سو رویم به ما ما خواهند رسید. شیبه گفت: روی مرا بپوشاندن شاید که آن نور مخفی گردد. پس مطلب جامه را سه تا کرده بر روی شیبه افکند. آن نور باز ساطع بود و تفاوتی نکرد. گفت: ای فرزند، این نور جمال تو، خدائی است، به گل نمی تواند اندود کرد و کسی آنرا خاموش نمی تواند نمود. تو را شأنی بزرگ و منزلت و دقری عظیم نزد حق تعالی است و آن خداوندی که آنرا به تو عطا کرده هر مخدور از تو دفع خواهد کرد.
چون یهودان به ایشان رسیدند، شیبه گفت: مرا فرود آر تا قدرت الهی را به تو بنمایم. چون به زمین رسید بر روی خاک به سجده افتاد و رو به خاک مالید و عرض کرد: ای پروردگار نور و ظلمت و گرداننده هفت فلک با رفعت و قسمت کننده روزیهای هر امت، از تو سئوال می کنم به حق شفیع روز جزا و نور بزرگواری که سپرده ای بما، که رد نمائی از ما مکر دشمنان ما را. هنوز دعای او تمام نشده بود که خیل یهود رسیده و در برابر ایشان صفت کشیدند. به قدرت الهی مهابتی عظیم از شیبه و عم او بر آنها مستولی شد و از روی تملق و مدارا گفتند: ای بزرگواران نیکو کردار، ما به قصد ضرر شما نیامده ایم ولکن می خواهیم شیبه را به سوی مادرش بازگردانیم که چراغ شهر ما و مایه برکت و نعمت ما است. شیبه گفت: از شما به غیر از کینه و مکر نمی بینم و چون قدرت الهی بر شما ظاهر شده است این سخن می گویید.
پس یهودان خائف و مغفول برگشتند. چون قدری راه رفتند لاطیه پسر دحیه به آنها گفت: مگر نمی دانید که این گروه معدن سحرند و ما را جادو کردند. بیایید تا پیاده بگردیم و ایشان را دفع کنیم. پس شمشیرها کشیده به جانب آن دو بزرگوار برگشتند و چون نزدیک ایشان رسیدند، مطلب گفت: اکنون مطلب شما ظاهر شد و جهاد با شما واجب گردید. پس کمال خود گرفت و به چند تیر، چند جوان از آنه را به جهنم فرستاد که همگی به یکباره حمله کردند. مطلب نام خدا را برده با ایشان جنگ می کرد و شیبه نیز می گریست و به درگاه قادر ذوالجلال تضرع می کرد.
ناگاه از دور غباری پیدا شد و صیحه اسبان و قعقعه سلاح شجاعان به گوش ایشان رسید. چون نزدیک مطلب رسیدند مطلب دید سلمی با پدر خود و چهارصد نفر از شجاعان اوس خزرج به طلب شیبه آمده اند چون سلمی یهودان رابا مطلب در جنگ دید، بر آنها بانگ زد: وای بر شما! این چه کردار است؟ لاطیه رو به هزیمت نهاد مطلب گفت: به کجا می روی ای دشمن خدا؟ و با شمشیر او را به دو نیم کرد. شجاعان اوس و خزرج در میان یهودان افتاده، تمام را کشتند پس به مطلب روی آوردند.
مطلب شمشیر برهنه در دست داشت سلمی بر فرنزد خود ترسید و قبیله خود را از قتال منع کرد و به مطلب خطاب نمود: تو کیستی که می خواهی فرزند شیر را از مادر خود جدا کنی؟ مطلب گفت: من آنم می خواهم شرف او را بر شرف، و عزت او را ر عزت بیافزایم و بر او از شما مهربانترم و ایمدوارم که حق تعالی او را صاحب حرم و پیشوای امم گرداند. منم عموی او مطلب. سلمی گفت: مرحبا، خوش آمدی، چرا از من رخصت نطلبیدی در بردن فرند من؟ من با پدر و شرط کرده ام که چون فرزندی بهم رسد از خود جدا نکنم. سپس رو به شیبه کرد و گفت: ای فرزند گرامی! اختیار با تو است اگر می خواهی با عم خود برو اگر می خواهی با من برگرد. سیبه چون سخن مادر خود را شنید، سر به زیر افکند و قطرات اشک فرو ریخت و گفت: ای مادر مهربان! از مخلافت تو ترسانم و مجاورت خانه خد را خواهانم، اگر رخصت فرمائی می روم و گرنه بر می گردم. پس سلمی گریست و گفت: خواهش تو را بر خواهش خود اختیار کردم و به ضرورت درد مفارقت تو را بر خود گذاشتم.پس رما فراموش مکن و خبرهای خود را از من باز مگیر. او را در بر گرفته وداع نمود. به مطلب گفت: ای پسر عبد مناف! امانتی که برادرت به من سپرده بو به تو تسلیم کردم پس از او محافظت نما، چون هنگام تزویج او شود زنی که در عزت و شرافت و نجابت او مناسب بدش تحصیل کن. مطلب گفت: ای کریمه بزرگوار! کرم کردی و احسان نمودی. تا زنده ایم حق تو را فراموش نخواهیم کرد.
پس مطلب شیبه را ردیف خود سوار کرده و به سوی مکه متوجه شدند چون آفتاب جمال شیبه از درهای مکه طالع شد. پرتو نورش بر کوههای مکه و کعبه تابید و آن روشنی موجب حیرت اهل مکه گردید و از خانه هها بیورن شتافتند چون مطلب را دیدند گفتند: این کیست که با خود آورده ای؟ برای مصلحت گفت: بنده من است. بدین سبب شیبه را عبدالمطلب نامیدند. او را به خانه آورد و مدتی امر او را مخفی داشت. مردم از نور او تعجب می نمودند و نمی دانستند که جد حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) خواهد بود. پس امر او در میان قریش عظیم شد و در هر امر از او برکت می یافتند و در هر مصیبت و بلیه به او پناه می بردند و درهر قحط و شدت متوسل به نور حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) می شدند و حق تعالی دفع شدائد از آنها می نمودند و معجزات باهرات از آن نور ظاهر گردانید(101).
اصبغ بن نباته می گوید: از امیرالمومنین علی (علیه السلام) شیندم که فرمود:
و الله ما عبد ابی و لا جدی عبدالمطلب و لا هاشم و لا عبد مناف صنما قط. قیل له: فما کانوا یعبدون؟ قال کانوا یصلون الی البیت علی دین ابراهیم (علیه السلام) متمسکین به(102)
و الله نه پدرم و نه جدم عبدالمطلب و نه هاشم و نه عبد مناف هرگز بتی را عبادت نکردند، بلکه همه رو به کعبه و بر دین ابراهیم نماز می کردند و متمسک به دین آن حضرت بودند.
مرحوم مجلسی در حیواه القلوب نقل می کند بر اینکه اجماع علمای امایمه منعقد گریده است بر نکه پدر و مادر حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) و جمیع اجداد و جدات آن حضرت تا آدم (صلی الله علیه و آله و سلم) همه مسلمانان بوده اند و نور آن حضرت در صلب و رحم مشترکین قرار نگرفته است و شبهه ای در نسب آن حضرت و آباء و امهات او نبوده است و احادیث متواتره از طرق خاصه و عامه بر این مضامین دلالت کرده است...
برای اطلاع بیشتر به تفسیر مجمع البیان جلد 4 صفحه 207، تفسیر فخر رازی جلد 24 صفحه 174، البدایه و النهایه جلد 1 صفحه 239، روضه الواعظین صفحه 67 و سیره ابن کثیر جلد 1 صفحه 189 الی صفحه 196 مراجعه شود.
دفتر چهارم